همان‌طور که می‌دانید بعد از طلاق چه به صورت طلاق توافقی باشد و چه توافقی نباشد، ملاقات هر یک از والدین با فرزند مشترک خود و همچنین شرایط و تعیین مکان و زمان این ملاقات، اهمیت زیادی دارد. در واقع باید این ملاقات به شکلی باشد که فرزند آسیب نبیند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی ملاقات با فرزند بعد از طلاق بپردازیم. پس اگر در این رابطه سوالی دارید در این مقاله با ما همراه شوید.
زمانی که والدین با هم زندگی می‌کنند، نگهداری از فرزند به عهده هم پدر و هم مادر است و زمانی مساله ملاقات با فرزند بعد از طلاق مطرح است که پدر و مادر طفل از هم جدا شده باشند. همان‌طور که می‌دانید بعد از طلاق، مساله حضانت وجود دارد که در پی آن حضانت فرزند به یکی از والدین داده می‌شود. در واقع حق نگهداری از فرزندان تا سن 7 سالگی با مادر و سپس بعد از آن حق حضانت به پدر داده می‌شود.
باید به نکته توجه کرد که حضانت فقط مختص به کودکان است و زمانی که کودک به سن بلوغ برسد (در دختران تا پایان 9 سالگی و پسران تا پایان 15 سالگی) خود می‌تواند انتخاب کند که با کدام یک از والدین خود زندگی کند و در واقع در آن زمان فرزندان حق انتخاب زندگی با والدین خود را دارند. ولی در هر صورت پدر باید مخارج زندگی فرزند را بپردازد و تامین مخارج به عهده او است. اما به هر حال این حضانت نباید باعث سلب ملاقات والد دیگر با فرزند شود.
نحوه انجام مراحل قانونی ملاقات با فرزند بعد از طلاق، در کشور ما چگونه است؟
طبق ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی، هر یک از ابوین که طفل تحت حضانت او نیست، حق ملاقات فرزند بعد از طلاق خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سیر جزئیات مربوط به آن در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است.
طبق این ماده باید بگوییم که هر یک از والدین بعد از طلاق می‌توانند در فاصله زمانی معین و تعیین شده با فرزند خود ملاقات داشته باشند. بهتر است بدانید که حتی اگر پدر یا مادر هم فاسد باشند، باعث نمی‌شود که با فرزند خود ملاقات نداشته باشد و قانون این اجازه را به آن‌ها می‌دهد.
بیشتر بخوانید: اقدامات لازم برای انجام کارهای انحصار وراثت
توافق والدین برای ملاقات فرزندان بعد از طلاق
در مورد ملاقات با فرزند بعد از طلاق، اگر بین والدین در مورد نحوه ملاقات و مدت زمان آن توافقی انجام شده باشد، طبق همان توافق، ملاقات صورت می‌گیرد. ولی اگر به هر جهت توافقی صورت نگرفته باشد، دادگاه زمان و نحوه ملاقات فرزند با والدی را که حق حضانت ندارد، مشخص می‌کند.
دادگاه‌ها معمولا یک یا دو روز آخر هفته را برای ملاقات والد با فرزند خود اختصاص می‌دهند. معمولا دادگاه‌ها، بیشتر از این زمان را برای ملاقات والدی که حضانت فرزند خود را به عهده ندارد، قرار نمی‌دهند؛ زیرا گفته می‌شود که زمان بیشتر، باعث اختلال در حضانت و دوگانگی در تربیت فرزند است. ولی در کل دادگاه نمی‌تواند از ملاقات پدر یا مادری که حق حضانت را ندارد جلوگیری کند و حکم به آن بدهد.
در واقع، اگر ملاقات هر کدام از والدینی که حضانت کودک را به عهده ندارند به طور جدی برای کودک و مصالح او ضرر داشته باشد، دادگاه می‌تواند فقط فواصل زمانی بین ملاقات‌ها را طولانی‌تر کند. برای مثال دادگاه می‌تواند به جای هفته‌ای یک بار، هر ماه یک بار و یا بیشتر مانند هر شش ماه یک بار را حکم دهد. یا می‌تواند حکم کند که ملاقات با حضور افراد دیگری صورت بگیرد.
ولی اگر زمانی بدانیم که ملاقات والد با کودک باعث به خطر افتادن جان وی می‌شود و یا والد بیماری خطرناک روانی دارد، می‌توان برای جلوگیری از خطراتی که ممکن است برای کودک رخ دهد، با حکم دادگاه از این ملاقات جلوگیری کرد.
طبق ماده ۲۳ آیین نامه اجرایی قانون حمایت از خانواده در مواردی که طفل به هر دلیل از ملاقات امتناع می‌کند، اجرای احکام باید با هماهنگی با دادگاه تدابیر لازم از جمله ارجاع موضوع به مددکار اجتماعی یا مرکز مشاوره خانواده برای جلب تمایل طفل به ملاقات اتخاذ نماید. اگر با توجه به نظر روانشناس مرکز فوق و قرائن موجود برای دادگاه محرز شود اجرای حکم حضانت یا ملاقات کودک به سلامت روانی وی آسیب وارد خواهد کرد، اجرای احکام می‌تواند با کسب موافقت دادگاه تا فراهم شدن آمادگی طفل، اجرای حکم را به تأخیر اندازد.
چگونگی مقابله با امتناع از تحویل فرزند به طرف مقابل
اگر والدی که حق حضانت را به عهده دارد، از تحویل فرزند به طرف مقابل امتناع کند:
در این صورت طرف مقابل می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و با دادن دادخواست که از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می‌شود، تقاضای ملاقات با کودک خود را داشته باشد. همچنین وی می‌تواند دستور موقت فوری ملاقات با کودک خود را نیز تقاضا کند. که در این صورت این ملاقات با سرعت انجام می‌شود. در واقع دستور موقت یک اقدام بسیار کاربردی است که به خاطر طولانی بودن روند رسیدگی و برای این که حق کسی ضایع نشود و همچنین به دلیل مصلحت طفل، دادگاه تا وقتی که حکم قطعی صادر می‌شود، آن را صادر می‌کند.
طبق ماده ۵۴ قانون حمایت از خانواده، هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذیحق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت (تا ده میلیون ریال) و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می‌شود. همچنین به موجب ماده ۴۰ قانون حمایت از خانواده هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضای ذینفع و به دستور دادگاه صادرکننده رای نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می‌شود.
نمونه درخواست دستور موقت ملاقات با فرزند
در زیر یک نمونه درخواست دستور موقت ملاقات با فرزند را برای شما آورده‌ایم.
ریاست محترم مجتمع قضایی خانواده
با سلام
احتراما به استحضار می‌رساند: اینجانب ……………………. در تاریخ …………………….. در دفترخانه ………………. با خوانده عقد زوجیت دائم منعقد نموده ایم و ثمره این ازدواج …………. تعداد فرزند دختر / پسر ………….. ساله می‌باشد. اما به دلیل اختلافات خانوادگی در تاریخ ……………….. به موجب طلاق نامه ……………….. از هم جدا شده / جدا از یکدیگر زندگی می‌کنیم و حضانت فرزند / فرزندان مشترک به عهده خوانده دعوا می‌باشد. اما ایشان با ممانعت از ملاقات اینجانب با فرزند، موجبات بروز ناراحتی‌های فراوان روحی برای اینجانب و فرزند مشترک را فراهم آورده است و امکان ورود خسارات معنوی جبران ناپذیری برای آینده فرزند غیر قابل انکار است؛ لذا به دلیل فوریت امر، تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر اجازه ملاقات با فرزند مشترک و اجرای آن قبل از ابلاغ به خوانده محترم را به موجب مواد ۳۱۰ لغایت ۳۲۵ قانون آیین دادرسی مدنی را دارم.
برای کسب اطلاعات و دریافت راهنمایی‌های بیشتر به سایت هوداد مراجعه نمایید.
واقعا چقدر سخته فرزند باید با یکی از والدینش زندگی کنه، در طلاق کودک بسیار آسیب میبینه