افزایش طول عمر برینگها
زمانیکه از برینگها صحبت میشود یعنی از یاتاقان Bearing که از اتصالات اصلی انواع شافتها صحبت میکنیم که شامل انواع بلبرینگ، رولبرینگ و یاتاقانها در شکلهای مختلف میشود. یاتاقان برینگها قطعاتی مکانیکی هستند که به منظور کاهش میزان اصطکاک در تعلیق بار بر روی شافتها و اغلب از نوع دورانی طراحی و مورد استفاده قرار میگیرند. البته نمونههایی از برینگها که بصورت خطی عمل میکنند مانند واگن ریلها که در اتصالات کشویی مورد استفاده قرار میگیرند و یا شکل خاصی از برینگها که برای تبدیل حرکت دورانی به حرکت خطی مورد استفاده قرار میگیرند مانند بال اسکروها نیز شکل دیگری از یاتاقان برینگها میباشند.
در میان شکلهای مختلف برینگ بلبرینگها که دارای ساچمههای دورا هستند دارای بیشترین میزان کاربری در صنایع هستند اما گاهی انتخاب رولبرینگ بجای بلبرینگ دوام و طول عمر بالاتری را در اتصال به همراه خواهد داشت.
یکی از مهمترین راهکارها در داشتن اتصال برینگ با دوام و طول عمر بالا انتخاب مناسب نوع بلبرینگ و یاتاقان میباشد. انتخاب بر حسب نوع بار و میزان باری که که بر پیکر برینگها وارد میشود در وهله اول و سپس بر حسب شرایط کاری صورت میپذیرد. در انتخاب بلبرینگ و یاتاقان سه نوع بار شامل Axial Load, Radial Load , synthtic load قابل تحلیل هستند که اولین و مهمترین فاکتور در انتخاب نوع برینگ محسوب میشوند. بارهای شعاعی Radial load بطور اسمیبیشترین میزان بارهای وارده بر پیکر بلبرینگ را به خود اختصاص میدهند و بارهای محوری Axial load تنها در اتصالات شافتهای عمودی پدیدار میشوند. با این وجود ارتعاشات سیستمهای دینامیکی سبب میشود حتی در حالت اتصال شافت افقی نیز گاهی بارهای محوری پدیدار شوند و از این رو کاربری بلبرینگ و رولبرینگ از نوع ترکیبی مانند بلبرینگ تماس زاویه ای و یا رولبرینگ مخروطی در سیستمهای مدرن رو به رشد میباشد.
سرعت زاویه ای گردش و اتصال یاتاقان و بلبرینگ نیز از دیگر فاکتورهای مهم در انتخاب نوع برینگها و در نتیجه راهکاری برای افزایش طول عمر کاری این اتصال صنعتی میباشد. در اتصال شافتهای افقی در سرعتهای زاویه ای بسیار بالا کاربری بلبرینگ اسپیندل یا تماس زاویه ای به جای بلبرینگ شیار عمیق صورت میپذیرد که قابلیت مناسبی نه تنها در تعلیق بارهای شعاعی بلکه بار محوری در یک جهت که بر اثر سرعت زاویه ای بالا و گریز از مرکز پدید میآید است. در مواردی که با سرعت زاویه ای بالا و میزان بسیار بالایی از بار روبرو هستیم کاربری رولبرینگ مخروطی با قابلیت بسیار بالایی که در تعلیق میزان بالایی از بار دارد صورت میپذیرد.
نقش روان کننده در عمر برینگ
در تمامیانواع یاتاقان برینگها شامل انواع بلبرینگ و رولبرینگ از نوعی روان کننده در بین اجزای اتصال بالاخص در نقطه تماس ساچمه بر روی ریس یا رینگ برینگ استفاده میشود. روان کنندهها در واقع یک فیلم بسیار نازی را بین ساچمه و رینگ پدید میآورند و از سایش مستقیم دو قطعه فلزی بر روی یکدیگر جلوگیری کرده و به کاهش اصطکاک، روانی در عملکرد، کاهش حرارت و طول عمر بلبرین و رولبرینگ کمک میکنند.
روان کننده بلبرینگ و یاتاقان اغلب در دو دسته کلی شامل انواع گریس و انواع روغن دسته بندی میشود که انتخاب میان این دو روان کننده به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. شکل هندسی و نوع برینگ از مهمترین فاکتورها در انتخاب نوع روان کننده است. بر روی اغلب برینگهای شعاعی که ساچمهها در سطح ارتفاعات مختلفی قرار دارند از گریس استفاده میشود که حالت فیزیکی ماندگار تری نسبت به روغن دارد. در میان انواع گریس نیز برای سرعتهای زاویه ای بالا که میزان حرارت بالایی را به دنبال دارند میتوان از گریسهای نسوز مانند گریس با پایه لیتیم و یا گریس با پایه آلومینیوم استفاده نمود. در صنایع غذایی و در اتصالات شافتهای صنایع دارویی از گریسهایی با پایههای ارگانیک مانند گریس پایه بنتون استفاده میشود.
علاوه بر انتخاب صحیح نوع برینگ و روانکاری این قطعه اتصال صحیح و بدون زاویه نیز از دیگر فاکتورهای بسیار تاثیر گذار بر طول عمر یاتاقان برینگها محسوب میشود. نوعی خاص از بلبرینگ شعاعی تحت نام بلبرینگ خود تنظیم قابلیت تنظیم زاویه اتصال با انحراف از محور در زوایای کم را نیز دارا است.