از علائم شایع (UTI) میتوان به تکرر ادرار، درد در حین ادرار و نیاز فوری به ادرار اشاره کرد. شما ممکن است علائمیمثل ادرار کدر و بدبو را نیز تجربه کنید. بعد از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک حال شما بهتر میشود. اما بعد از چند ماه دوباره علائم شما عود میکند. علت این امر چیست؟ چرا به طور مرتب به این عفونتها مبتلا میشوید؟ و در نهایت اینکه برای سوزش ادرار چی خوبه؟
خبر خوب این است که معمولاً عفونت ادراری – به خصوص در زنان – مشکلی جدی محسوب نمیشود. زنان در هر سنی ممکن است به عفونتهای ادراری مکرر مبتلا شوند. (عفونت ادراری مکرر به معنی این است که شما حداقل 3 یا 4 بار در سال این عفونت را تجربه میکنید.)
افراد مسن نیز میتوانند مستعد ابتلا به UTIهای مکرر باشند. همچنین عفونت مجاری ادراری میتواند در مردان هم اتفاق بیفتد و معمولاً نشان دهنده ی مشکل در دفع ادرار است (مانند سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات). عفونت مجاری ادراری معمولاً در مردان عود نکرده و به طور مرتب اتفاق نمیافتد.
چرا زنان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونتهای ادراری هستند؟
معمولاً باکتری E.coli یا برخی دیگر از باکتریها مسبب عفونت دستگاه ادراری (کلیهها، مثانه، حالب یا مجاری ادراری) میباشند. متأسفانه، زنان به دلیل آناتومیبدنشان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند.
مجرای ادرار زنان کوتاه تر از مجرای ادرار مردان بوده و به مقعد نزدیک تر است. همچنین، مجرای ادرار زنان در نزدیکی واژن قرار دارد که میتواند در زمان رابطه ی جنسی، توسط باکتریها آلوده شود. بنابراین، باکتریهای مقعد و واژن به راحتی به مجرای ادراری زنان دسترسی دارند.
درصد ابتلا به عفونت ادراری در زنان یائسه بالاتر است. زیرا تغییرات pH واژن در دوران یائسگی، باعث حساسیت بیشتر آن به انواع عفونتها میشود. بالا رفتن سن در مردان و زنان میتواند احتمال ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهد. برخی از شرایط پزشکی مثل افتادگی مثانه در زنان، یا بزرگ شدن پروستات در مردان، منجر به عدم تخلیه ی کامل مثانه شده که همین امر، یکی از دلایل عفونت مجاری ادراری است. زیرا اگر ادرار برای مدت زمان طولانی در مثانه بماند، میتواند شرایط را برای رشد باکتریها فراهم کند.
برخی از داروهای دیابتی که به تازگی به بازار عرضه شده اند میتوانند، میزان قند در ادرار را افزایش داده و شرایط ایده آلی را برای رشد باکتریها و در نتیجه، عفونتهای ادراری فراهم کنند.
چرا عفونتهای ادراری بعد از درمان، مجدداً عود میکنند؟
حدود 6 نوع آنتی بیوتیک خوراکی برای درمان عفونتهای مجاری ادراری موجود است. در برخی موارد، پزشک ابتدا یک دارو را تجویز میکند. سپس، بعد از جواب آزمایش کشت ادرار و مشخص شدن نوع باکتریها، به سراغ داروی دیگری میرود. این امر ممکن است زمان بر بوده و باعث بازگشت عفونت شود. گاهی اوقات، افراد بعد از مشاهده ی علائم بهبودی – برخلاف دستور پزشک – مصرف آنتی بیوتیک را قطع میکنند. کامل نکردن دوره ی مصرف آنتی بیوتیک، میتواند منجر به بازگشت عفونت شود. بنابراین، هرگز به صورت خودسرانه قبل از کامل کردن دوره ی تجویز شده، مصرف آنتی بیوتیک را قطع نکنید!
حتی افرادی که آنتی بیوتیکها را طبق دستور پزشک مصرف میکنند، ممکن است دچار عفونتهای مکرر شوند. پزشک ممکن است برای زنان جوانی که از نظر جنسی فعال هستند، مصرف آنتی بیوتیک را قبل و بعد از رابطه ی جنسی تجویز کند. همچنین، برای زنان یائسه، کرمهای استروژن واژینال میتواند در کاهش عفونتها تأثیر گذار باشد. در صورت تجربه ی عفونتهای اداری مکرر، پزشک ممکن است برای بررسی مشکلات دستگاه ادراری مثل مشکلات کلیوی یا مثانه، آزمایشاتی تجویز کند.
آیا میتوان از عفونت مجاری ادراری پیشگیری کرد؟
راههایی برای کاهش احتمال عفونت مجاری ادراری وجود دارد. اساسی ترین روش برای این منظور، نوشیدن مایعات فراوان است. نوشیدن مایعات فراوان باعث دفع مکرر ادرار و در نتیجه، دفع باکتریها میشود. رعایت نکات بهداشتی برای زنان از اهمیت بالایی برخوردار است:
- بعد از دستشویی، برای خشک کردن خود دستمال را از جلو به عقب بکشید. این کار احتمال انتقال باکتری coli را از ناحیه ی مقعد به مجرای ادرار کاهش میدهد.
- بلافاصله قبل و بعد از رابطه ی جنسی ادرار کنید.
- از استعمال خوش بو کنندها و دئودورانتهای زنانه بر روی اندام تناسلی خود خودداری کنید.
- لباس زیر نخی بپوشید.
برای افراد مسن، تخلیه ی کامل ادرار و پرهیز از نگه داشتن آن، میتواند احتمال ابتلا به عفونت ادراری را کاهش دهد.
به افراد مسن توصیه میکنم که دوبار ادرار کنند! یعنی بعد از ادرار دوباره به دستشویی برگردید و ادرار کنید.
آیا نوشیدن آب کرن بری برای درمان عفونت ادراری مفید است؟
این یکی از رایج ترین سؤالاتی است که از من پرسیده میشود! در پاسخ باید بگویم که تحقیقات، نتایج متناقضی را نشان داده است. آب کرن بری عفونت را درمان نمیکند، اما میتواند به پیشگیری از عفونت کمک کند.
قرص برای سوزش ادرار
فنازوپیریدین سبب رهایش از درد، سوزش، تحریک پذیری، ناراحتی، فوریت و تکرر ادراری میشود. فنازوپیریدین به صورت قرص یا کپسول خوراکی در بازار وجود داشته و معمولا پس از هر وعده غذایی مصرف میشود. از آن جایی که این دارو میتواند سبب لکه دار شدن دندانها شود باید از جویدن یا خرد کردن آن اجتناب کرد.