درمان ای بی ای در اوتیسم (ABA) نوعی درمان است که مهارت‌ها و رفتار مناسب را از طریق تقویت آموزش می‌دهد. معمولاً به عنوان «استاندارد طلایی» برای درمان اوتیسم توصیف می‌شود. بسیاری از مردم به دلیل موفقیت آن در کمک به افراد مبتلا به اوتیسم در یادگیری رفتارها و مهارت‌ها، از طرفداران ای بی ای هستند. برخی دیگر بر این باورند که برای بچه‌ها خیلی سخت است و آنها را مجبور می‌کنند تا خود را با ایده‌های دیگران درباره رفتار «عادی» تطبیق دهند. این مقاله نحوه عملکرد درمان ای بی ای، مزایا و معایب آن را مورد بحث قرار می‌دهد. شما می‌توانید از طریق شماره‌های ۰۹۱۲۶۱۱۷۷۴۲-۰۹۳۵۶۱۱۷۷۴۲ با مرکز تخصصی درمان ای بی ای تماس حاصل فرمایید.
درمان ای بی ای چیست؟
ای بی ای نوعی درمان برای اوتیسم است که به تقویت رفتارهای مطلوب و جلوگیری از رفتارهای ناخواسته کمک می‌کند. درمان ای بی ای توسط مربی اوتیسم در منزل حداقل سه بار در هفته و هر بار سه ساعت انجام می‌شود. برای انجام این کار، درمانگران از پاداش‌ها برای تشویق مهارت‌های ارتباطی، زبانی و دیگر مهارت‌ها استفاده می‌کنند. بسته به سن بیمار و اهداف درمانی، انواع مختلفی از ای بی ای وجود دارد. درمان ای بی ای در دهه ۱۹۶۰ توسط روانشناس دکتر ایوار لوواس ایجاد شد، اما روش‌های مورد استفاده در طول سال‌ها تکامل یافته است.
انواع استراتژی‌های ای بی ای
درمانگران ممکن است از پنج استراتژی مختلف برای اجرای ای بی ای استفاده کنند. آن پنج نوع آموزش عبارتند از:
-آموزش آزمایشی گسسته: تکنیک لوواس درس‌ها را به کارهای ساده تقسیم می‌کند که پس از بکارگیری ساختار نشانه و پاسخ به آنها پاداش داده می‌شود.
-تدریس طبیعت گرایانه: این جنبه از آموزش به دانش آموز اجازه می‌دهد تا سرعت یادگیری خود را در طول روز بر اساس زمینه برنامه‌های معمول خود تنظیم کند.
-آموزش پاسخ محوری: این آموزش با هدایت دانش آموز انگیزه را بهبود می‌بخشد و به پاسخ به بیش از یک نشانه، ساختار محیط اجتماعی و خود تنظیمی‌کمک می‌کند.
-اقتصاد ژتونی: این استراتژی یک نشانه را بر اساس رفتارهای از پیش تعریف شده پاداش می‌دهد یا حذف می‌کند. ژتون‌ها که تقویت‌کننده‌های شرایط نیز نامیده می‌شوند، مشابه صرافی‌های واقعی در جهان هستند.
-مشاهده احتمالی: آخرین استراتژی یادگیری در گروهی از همتایان استفاده می‌شود. پس از اینکه به کودکی نشان داد که رفتار نادرست او غیرقابل قبول است به آنها آموزش داده می‌شود که مشاهده کنند همسالان خود یک کار را با موفقیت انجام می‌دهند.
مزایا و معایب درمان ای بی ای
مزایا و معایب درمان ای بی ایای بی ای توسط بسیاری از متخصصان سلامت به دلیل موفقیت آن در کمک به افراد مبتلا به اوتیسم برای بهبود مهارت‌های خاص توصیه می‌شود. با این حال، این درمان با انتقاد برخی از جمله والدین و طرفداران اوتیسم نیز مواجه شده است. نگرانی این است که درمان به فرد مبتلا به اوتیسم احترام نمی‌گذارد.
فواید درمان ای بی ای
حامیان ای بی ای مزایای زیر را ذکر می‌کنند:
-تحقیقات نشان می‌دهد که به رشد مهارت‌های رفتاری کمک می‌کند. مطالعات نشان داده اند که درمان ABA در کمک به افراد مبتلا به اوتیسم برای یادگیری مهارت‌ها موثر است. برای مثال یک مطالعه نشان داد که شروع زودهنگام مدل دنور به کودکان در بهبود ضریب هوشی و رفتار کمک می‌کند. همچنین شدت تشخیص اوتیسم آنها را کاهش داد.
-از ای بی ای می‌توان برای آموزش مهارت‌های ساده و پیچیده استفاده کرد. به عنوان مثال در ای بی ای می‌توان به کودکان برای مسواک زدن صحیح دندان‌ها یا به اشتراک گذاشتن اسباب بازی‌های خود با دوستان پاداش داد.
-به والدین راهبردهایی برای آموزش کودکان در خانه می‌دهد. ای بی ای به والدین راهنمایی برای آموزش و روشی برای سنجش پیشرفت کمک می‌کند. به عنوان مثال می‌تواند به والدین کمک کند تا زبان را با شکستن آن به هجاها به جای کلمات کامل، آموزش دهند.
-این نشان می‌دهد که کودکان مبتلا به اوتیسم توانایی یادگیری دارند. ای بی ای به کودکان مبتلا به اوتیسم فرصتی برای نشان دادن توانایی خود در یادگیری و اصلاح رفتارها می‌دهد. برای برخیاز کودکان ممکن است شامل آموزش خوابیدن در طول شب یا کمک به آنها در دوست یابی باشد.
معایب درمان ای بی ای
منتقدان می‌گویند ای بی ای هنوز هم می‌تواند برای افراد اوتیستیک بسیار خشن باشد. برخی از این انتقادات عبارتند از:
-ای بی ای بر مشکلات رفتاری تمرکز می‌کند. منتقدان می‌گویند که درمانگران به جای توسعه مهارت‌هایی مانند زبان، بیشتر بر متوقف کردن رفتارهای مشکل زا تمرکز می‌کنند.
– درمان سعی می‌کند بچه‌ها را “عادی” کند. انتقاد دیگر این است که درمان سعی می‌کند بچه‌ها را مانند بقیه رفتار کنند. با گفتن به بچه‌ها که رفتارهای آنها اشتباه است مانند تکان دادن دست (بال بال زدن) یا ثابت ننشستن (بیقراری)، ممکن است نیازهای آنها را نادیده بگیرد.
برخی از این نگرانی‌ها در طول سال‌ها منجر به تغییراتی در درمان شده است. به عنوان مثال درمانگران ای بی ای بر روی تغییر رفتارها تمرکز می‌کنند نه احساسات یا افکار فرد، در تغییر هدف این است که به افراد کمک کنیم تا حد ممکن مستقل شوند بجای اینکه تلاش کنیم آنها را تغییر دهیم.
چه زمانی باید درمان ای بی ای را متوقف کرد؟
چه زمانی باید درمان ای بی ای را متوقف کرد؟طبق گفته بهترین مرکز توانبخشی تهران، درمان ای بی ای باید در موارد زیر بازنگری یا متوقف شود:
-بیمار در طول درمان بیقراری و گریه شدید دارد.
-بیمار به اهداف خود در برنامه رسیده است.
-بیمار معیارهای اوتیسم را ندارد.
-بیمار در طول چندین دوره هیچ پیشرفتی در برنامه نشان نمی‌دهد.
-خانواده و ارائه دهنده قادر به حل مسائل مهم مربوط به طرح درمان نیستند.
درمان ای بی ای می‌تواند برای بسیاری از مبتلایان به اوتیسم مفید باشد، اما لزوماً درمان مناسب برای همه نیست. با پزشک یا درمانگر خود در مورد هر گونه نگرانی که دارید صحبت کنید و در صورت نیاز از درمان‌های دیگر بطور همزمان یا تنها استفاده کنید.
صحبت پایانی
صحبت پایانیمانند بسیاری از رویکردهای اوتیسم، درمان ای بی ای مطمئناً ارزش آزمایش را دارد. قبل از شروع، مطمئن شوید که درمانگر کودک شما آموزش دیده است و می‌داند که چگونه و کجا با کودک شما کار خواهد کرد. برای تعیین اهداف قابل اندازه گیری با درمانگر خود کار کنید. مراقب روند و نتایج باشید. مهمتر از همه، از پاسخ‌های فرزندتان به درمانگر و درمان آگاه باشید. آیا کودک شما هنگام کار با درمانگر هیجان زده است؟ آیا فرزند شما به درمانگر با لبخند و تعامل پاسخ می‌دهد؟ آیا فرزند شما مهارت‌هایی را می‌آموزد که در زندگی روزمره به شما کمک می‌کند؟ اگر پاسخ‌ها “بله” است، در مسیر درستی حرکت می‌کنید. اگر نه، وقت آن است که دوباره ارزیابی کنید.