شکی نیست که در میان صنایع مدرن، هر فناوری که قادر باشد پای آنها را به زندگی عمومی‌باز کند و ایمنی در استفاده گسترده را تضمین نماید از اهمیت بسیار بالایی هم برخوردار می‌شود. به همین ترتیب، به جرئت می‌توان استفاده از موادی مانند پیرکس را انقلابی در عرصه لوازم خانگی و وسایل آشپزخانه به حساب آورد. حتما برای شما هم پیش آمده است که با دیدن ظروف پیرکس در آشپزخانه منزل خود به این فکر بیافتید که این محصولات از کجا آمده اند، چرا نسبت به شیشه عادی در برابر ضربه و حرارت مقاوم ترند و چطور به این محبوبیت در میان عامه مردم دست پیدا کردند. در این مطلب تلاش می‌کنیم شما را با این محصولات، تاریخچه آنها و ویژگی‌هایی که باعث می‌شود بتوانیم تولید آنها را هنرمندانه و باظرافت خطاب کنیم، آشنا نماییم. پیرکس اکسسوری محصولی دست ساز به شمار رفته و تولید کننده پیرکس آشپزخانه به عنوان کارآفرینی خلاقانه به شمار می‌رود.
پیرکس چیست
برای آشنایی با این ماده، ابتدا باید بدانیم ساختار شیشه چه ویژگی‌هایی دارد. شیشه یکی از منحصر به فردترین مواد مصنوعی است که به دست انسان ساخته شده است. این متریال در سطح ماکروسکوپی شبیه جامدات است و جنس سخت و شکننده ای دارد، در حالی که در سطح میکروسکوپی بیشتر شبیه مایعات می‌باشد و درست مثل آب یا روغن آرایش مولکولی نامنظمی‌دارد. این در حالی است که اکثر کریستال‌ها پیش از سخت شدن چهارچوب منظمی‌به خود می‌گیرند و به همین خاطر هم به مراتب محکم تر از شیشه‌ها هستند.
نامنظم بودن مولکولی شیشه مشکلات عدیده ای را برای استفاده از آن پدید می‌آورد. مهمترین ایرادی که به خاطر این ویژگی به وجود می‌آید، انبساط و انقباض قابل توجه این ماده پس از دریافت حرارت، به خصوص حرارت متمرکز در یک نقطه مشخص از آنهاست. این امر باعث می‌شود که عمده شیشه‌ها بر اثر قرارگیری در معرض دماهای بالاتر از 50 درجه به مرور ترک خورده و بشکنند. از آنجایی که هم در فضای آزمایشگاه و هم در منازل به مقاومت حرارتی بیشتری برای کار با مواد مختلف نیاز بود، محققان به دنبال یافتن ترکیبی بودند که با افزودن آن به شیشه مذاب، بتوان محصول جامدی را به وجود آورد که به راحتی بر اثر گرما تغییر شکل ندهد.
ماده ای که امروزه به نام پیرکس می‌شناسیم، موفق ترین نتیجه بدست آمده از این تحقیقات بود که نوعی شیشه بوروسیلیکاتی به حساب می‌آید. محققان پس از اضافه کردن ترکیبات متعدد، در نهایت کشف کردند که با افزودن بور تری اکسید و سیلیکا به ماده مذاب پیش از سخت شدن آن می‌توان محصولی مقاوم به حرارت و ضربه را به وجود آورد. بعدها آهک سوددار هم به این دو ماده پیوست و بسیاری از محصولات خانگی امروزه از ترکیبی ساخته می‌شوند که به نام شیشه سودالایم یا شیشه آهک سوددار شناخته شده است.
برای درک بهتر اینکه چه مسیری طی شده است تا بتوانید در آشپزخانه منزل خود با این ظروف غذا بپزید، بد نیست کمی‌در تاریخچه تولید این مواد بیشتر عمیق شویم.
تاریخچه تولید پیرکس
اولین کسی که کشف کرد با افزودن بور تری اکسید و سیلیکا می‌توان مقاومت حرارتی شیشه را بالا برد و محصول مناسبی برای فضاهای آزمایشگاهی تهیه کرد، یک شیشه ساز و شیمیدان آلمانی به نام اوتو شوت بود که در 1893 میلادی به این کشف دست یافت. محصولی که او به بازار معرفی کرد به نام «دوران» شناخته می‌شد و به سرعت در سرتاسر اروپا فراگیر شد. به خاطر فرمولاسیون پنهان این محصول، سال‌ها طول کشید تا رقبای شوت بتوانند ماده ای تولید کنند که در کیفیت و مقاومت به پای دوران برسد.
این اتفاق در 1908 میلادی رخ داد، زمانی که یوجین سالیوان، یک محقق آمریکایی در حوزه شیشه توانست از نزدیک در شهر لایپزیک آلمان کارخانجات تولید دوران را مشاهده کرده و در نهایت تکنولوژی این فرآیند را با خود به آمریکا ببرد. در این کشور شرکتی به نام «کورنینگ» حق امتیاز فرمولاسیون را از سالیوان خریداری کرد و به کمک آن ماده ای به «نونکس» را به بازار لوازم آزمایشگاهی عرضه کرد.
نونکس در مقایسه با دوران از سطح مقاومت یکسانی برخوردار بود، اما آمریکایی‌ها برای تولید انبوه آن در ساختار سرب را افزوده بودند که استفاده از این ماده را برای مصارف خوراکی غیرممکن می‌کرد. این شرکت در نهایت در زمان جنگ جهانی اول و توقف واردات محصولات آلمانی، مجبور شد نمونه‌های خانگی برای مصارف آشپزخانه را هم تولید کند و محصولی را با برند پیرکس به بازار معرفی کرد.
کورنینگ هنوز هم فعال است، گرچه شیشه آلات آن توسط کارخانه‌های فرانسوی، انگلیسی و آمریکایی و با لیسانس این مجموعه عرضه می‌شود و دیگر مستقیماً زیر نظر این کمپانی بین المللی نیست. شرکت‌های دیگری هم مانند دورالکس در این سال‌ها به این حوزه وارد شده اند، اما نامی‌که کورنینگ بر روی ماده ابداعی خود قرار داد هنوز هم در سطح بین الملل شناخته می‌شود و به محصولی با مزایای متعدد بر شیشه عادی اشاره می‌کند. مزایایی که در ادامه بیشتر به آنها می‌پردازیم.
مزایای اصلی پیرکس در مقایسه با شیشه عادی
ساختار شیمیایی و مولکولی این ماده طبیعتاً با قصد به حداقل رساندن تغییر شکل بر اثر دریافت حرارت طراحی شده است، اما آنچه که در نهایت بدست آمده با خود مشخصات دیگری هم به همراه آورده است. برای اینکه انقباض و انبساط به حداقل برسد، سازه باید بتواند گرما را به طور یکنواخت و به سرعت در جهات گوناگون منتقل کند و حتی الامکان نفوذ حرارتی اندکی داشته باشد. این دو مؤلفه باعث می‌شوند که ظروف ساخته شده از این جنس در حالی که به راحتی با دریافت حرارت نمی‌شکنند، محتویات خود را هم به شکل یکنواخت گرم می‌کنند و برای پخت و پز هم قابل استفاده هستند.
سطح خارجی این محصول اغلب به شدت در برابر تغییر رنگ مقاوم است و به هیچ عنوان جاذب چربی نیست، بنابراین تمیز کردن آن هم آسان است. همین ویژگی جذب بو را هم به حداقل می‌رساند و در نتیجه محصول بدست آمده برای کاربردهای خانگی گزینه بسیار مناسبی است. از طرف دیگر، برای اطمینان از تراشیده نشدن و عدم ورود شیشه به محتویات داخلی تلاش می‌شود تا حد امکان سطح آن محکم و پایدار باشد که این موضوع مقاومت ظرف در برابر ضربه را هم بالا برده است. در نتیجه به راحتی می‌توان آن را برتر از شیشه‌های عادی محسوب کرد.
اما با وجود این حجم از برتری‌ها و مزایا، چرا شاهد استفاده گسترده تر از آنها نیستیم؟
هنر ساخت این محصول
بعید است تا اینجا با ما همراه بوده باشید و برایتان مسجل نشده باشد که تولید این ماده دشواری‌های خاص خودش را به همراه دارد. گرچه حدود 150 سال از عرضه نمونه‌های اولیه آن می‌گذرد، اما همچنان تولید آن در مقیاس صنعتی و دستیابی به فرمولاسیون دقیق نیازمند سطح فناوری قابل توجهی است. در واقع اگر تولیدکننده دقت کافی در هنگام طراحی محصول نداشته باشد، خواص مقاومت حرارتی به خوبی بدست نیامده و محصول فاقد کیفیت مطلوب خواهد بود. به خاطر جزئیات و دقت موشکافانه ای که برای این کار لازم است، بسیاری از بزرگان حوزه شیشه تولید پیرکس را یک «هنر» محسوب می‌کنند و معتقدند هرکسی از عهده آن برنمی‌آید.
جدا از میزان تخصصی که در زمینه شیمی‌و شیشه سازی لازم است، این کار به اطلاع از هزینه‌ها و نحوه تولید انبوه کالاها هم نیاز دارد. شکی نیست که شما میتوانید خالص ترین بور را در بازار پیدا کنید و به کمک آن شیشه ای بسازید که در برابر ضربه چکش و آتش شعله افکن هم مقاوم باشد. اما آیا تولید چنین محصولی و عرضه آن به خریداران عمومی، صرفه اقتصادی مناسبی دارد؟ مثال دیگر می‌تواند این باشد که برای جلوگیری از شکستن ظرف ضخامت آن را بالا ببریم. مشکل در این مورد هم این خواهد بود که حالا حجم ماده استفاده شده برای تولیدکننده زیان آور خواهد بود. بنابراین جدا از بحث‌های شیمیایی و تسلط بر تئوری طراحی، دستیابی به یک تعادل مناسب بین هزینه تولید، فرمولاسیون صحیح و قیمت تمام شده هم اهمیت فراوانی دارد.
به همین دلایل است که تولیدکنندگان داخلی را می‌توان با اطمینان «هنرمند» در زمینه تولید و عرضه شیشه مدرن دانست.
تولیدکنندگان داخلی: هنرمندان این حوزه
در ایران گرچه مجموعه‌های متعددی ادعای تولید پیرکس باکیفیت را دارند، اما در عمل محصولات آنها در برابر حرارت تغییر رنگ داده، شستشوی دشواری دارد یا به راحتی با ضربات نه چندان قوی درهم می‌شکند. از آنجایی هم که کیفیت پایین محصول به سرعت در بازار رقابتی محصولات شیشه یک تولیدکننده نوپا را از نفس خواهد انداخت، عجیب نیست که اکثر تولیدات درجه یک داخلی در این زمینه از طرف کمپانی‌هایی ارائه می‌شوند که سال‌ها تجربه را در کارنامه خود دارند.
یکی از این مجموعه‌های باسابقه و کهنه کار برف پاییزه نام دارد که با تسلط کامل و درک خصوصیاتی که در محصولات مورد نیاز است، توانسته است در مجموعه تولیدی صنایع دستی، پیرکس را برای انواع و اقسام کالاها با شکل‌ها، ابعاد و کاربردهای گوناگون به کار بگیرد. نتیجه ظروف آشپزی، لیوان‌ها، قوری مایعات وقوری زعفران پیرکس ،ظرف‌های نگهداری حبوبات و ادویه، شمع پیرکس و ده‌ها محصول دیگر با کاربردهای اکسسوری است که در عین اینکه شفاف و یکدست هستند می‌توانند به مدت طولانی هم به شما خدمت رسانی نمایند. به همین دلیل از میان تولیدکنندگان هنرمند داخلی، پینشهاد ما این است که نگاهتان را معطوف سابقه کار و رضایت عمومی‌از محصولات کنید که در این صورت مجموعه برف پاییزه خود را به عنوان یک گزینه ایده آل به شما نشان خواهد داد.
سخن آخر
در این مطلب تلاش کردیم به پیرکس به عنوان یک محصول نوین، کاربردی و پراستفاده در آزمایشگاه‌ها و خانه‌های اغلب ایرانیان بپردازیم. ابتدا به ساختار این محصول پرداختیم و بحث کردیم که از نظر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی چه تفاوت‌هایی با شیشه عادی دارد. سپس تاریخچه آن را بررسی کردیم و متوجه شدیم که قریب به 150 سال از اختراع آن در آلمان و سپس تولید انبوهش در آمریکا می‌گذرد. در نهایت نیز چالش‌های تولید و جایگاه تولیدکنندگان داخلی با توجه به دست ساز بودن حوزه اکسسوری را در خصوص آن به بحث گذاشتیم. امیدواریم مخاطبان عزیزی که تا به اینجا با ما همراه بوده اند، توانسته باشند به کمک این مطلب درک بهتری از این محصول پیدا کرده و ارزش دست ساز بودن محصولات پیرکس را راحت تر درک کنند. همچنین دشواری ورود به این عرصه برای علاقمندان و شیمیدانان جوان نیز بهتر مشخص می‌شود و این موضوع را مطرح می‌نماید که نباید تولیداتی از این دست را دستکم گرفت. محصولاتی که می‌توانند در گروه صنایع دستی قرار گرفته و به زیبایی محیط آشپزخانه نیز کمک شایانی داشته باشند. البته این مجموعه در حوزه شیشه آلات پیرکس آزمایشگاهی نیز فعالیت داشته و تولیدات متعددی در این بخش دارد.
نمایشگاه و فروشگاه دائمی محصولات پیرکس برف پائیزه ، همه روزه برای بازدید علاقه مندان این حوزه باز بوده و میتوانید از نمایشگاه دائمی‌محصولات برف پاییزه دیدن کنید.
آدرس: تهران، انتهای جاده مخصوص کرج(اتوبان لشکری)، پل کلاک، خیابان بهشت، کوچه اول شرقی، پلاک 20، طبقه همکف
شماره تلفن تماس :02632322842
آدرس وب سایت : https://barfepaeeze.com/