خوردن تنقلات به طور مستقیم با سلامت دهان و دندان ما مرتبط است. بررسیها نشان میدهد که انتخاب تنقلات ناسالم، شیرین و رنگی میتواند روی سلامت لثهها، رنگ همچنین استحکام دندانها تاثیر بگذارد. از طرف دیگر نه تنها خوراکیهایی که میخورید، بلکه تعداد دفعات استفاده از تنقلات نیز میتواند بر سلامت دهان و دندان موثر باشد. اسید موجود در برخی از خوراکیها به مینای دندان آسیب میرساند و موجب فرسایش مینا و پوسیدگی دندان میشود. اما مصرف تنقلات چطور بر سلامت دهان موثر است؟ آیا راهی برای جلوگیری از اسیدی شدن دهان وجود دارد؟ در این مقاله میتوانید با تاثیر تنقلات بر سلامت دهان و دندان و راهکارهای موثر آشنا شوید.
مصرف تنقلات چطور بر سلامت دهان و دندان تاثیر میگذارد؟
اگر جز آن دسته از افرادی هستید که به جای خوردن غذای اصلی دائما از تنقلات و نوشیدنیهای بستهبندیشده استفاده میکنید، بهتر است بدانید که این کار علاوه بر سلامتی شما به دندانهایتان نیز آسیب وارد میکند. تحقیقات نشان میدهد که تعداد دفعات استفاده از تنقلات و نوشیدنیهای اسیدی به طور مستقیم بر سلامت دهان و دندان تاثیر میگذارد و فرایند پوسیده شدن دندان را تسهیل میکند.
بیشتر افراد فکر میکنند که پوسیدگی دندان در اثر مصرف مواد خوراکی و به جا ماندن ذرات غذا لابهلای دندانها ایجاد میشود، اما باید بدانید که این موضوع پیچیدگیهای بیشتری دارد. مهمترین دلیل پوسیدگی دندانها و آسیب به لثه متعادل نبودن pH دهان و اسیدی بودن دهان شما است.
pH دهان چطور بر سلامت دهان و دندان تاثیر میگذارد؟
قبل از هر چیزی بهتر است بدانید که pH به مقیاسی گفته میشود که برای تعیین اسیدی یا قلیایی بودن چیزی استفاده میشود. برای مثال PH زیر 7 اسیدی است. مثلا آب لیمو با pH 5/5 اسیدی است. در حالی که میزان pH بالاتر از 7 به عنوان قلیایی در نظر گرفته میشود. در این میان pH 7 نیز به عنوان خنثی در نظر گرفته میشود که pH آب 7 است. pH بزاق دهان ما به طور طبیعی حدود 6/2 تا 7/6 است. زمانی که چیزی میخورید، دهان حالت اسیدی پیدا میکند و همین امر موجب آسیب به دندانها میشود. این مشکل به دلیل آسیب به سطح خارجی دندان یا همان مینای دندان ایجاد میشود.
در این شرایط بزاق نیاز به زمان دارد تا حالت اسیدی دهان را از بین ببرد و مواد معدنی از دست رفته را جبران کند. زمانی که شما دائما از تنقلات استفاده میکنید، بزاق چنین فرصتی پیدا نمیکند و همین موضوع موجب میشود pH اسیدی باقی بماند و لثهها و دندانهای شما آسیب ببینند.
کدام خوراکیها و تنقلات فضای دهان را اسیدی میکنند؟
مصرف غذاهای شیرین، چیپس و خوراکیهای فرآوری شده، خوردن نوشابه و آبمیوههای مختلف، استفاده از چای و قهوه و مرکبات همگی میتوانند فضای دهان شما را اسیدی کنند. اگر عادت به خوردن شیرینی در طور روز دارید، مدام از چای و قهوه استفاده میکنید، باید بدانید که با این کار هم به سلامتیتان آسیب وارد میکنید و هم دندانها را در معرض پوسیدگی قرار میدهید.
به خاطر داشته باشید که خوردن خوراکیهای اسیدی فواید زیادی برای بدن دارد و نباید مصرف این خوراکیها را قطع کنید. تنها میتوانید با مصرف هوشمندانه این تنقلات و از طرفی شستن دهان خود پس از مصرف از آسیب به دهان و دندان جلوگیری کنید. مثلا اگر هوس خوردن اسنک چرخی کردهاید، میتوانید پفک را بخورید و سپس دهان خود را به خوبی آب بکشید. حدود نیم ساعت صبر کنید و سپس دندانهایتان را مسواک بزنید.
چطور با مصرف تنقلات مفید از مشکلات دهان و دندان جلوگیری کنیم؟
برای کاهش اسید دهان و محافظت از دهان و دندان باید از خوراکیهای اسیدی و قلیایی در کنار هم استفاده کنید. مثلا نان، موز کلم بروکلی و پنیر حالت قلیایی دارند و میتوانید در کنار خوراکیهای اسیدی از تنقلات و خوراکیهای قلیایی استفاده کنید.
- نوشیدن شیر به جای نوشابههای اسیدی میتواند به خنثی نگه داشتن فضای دهان شما کمک کند.
- جویدن آدامس نعنا بدون قند میتواند به افزایش ترشح بزاق کمک کند و جلوی اسیدی شدن دهان را بگیرد.
- سعی کنید تعداد دفعات مصرف میان وعده را در طول روز کاهش دهید و از میان وعدههای مفید در چند وعده استفاده کنید.
- مصرف تنقلات سرشار از قند، سدیم، چربیهای ناسالم و نشاسته موجب ایجاد پلاک و اسید در دهان میشوند و به مینای دندان آسیب میرسانند.
- سعی کنید به عنوان میان وعده از میوههای تازه، سبزیجات خام و غلات کامل استفاده کنید.
- مصرف محصولات لبنی مانند شیر و پنیر با تامین کلسیم مورد نیاز بدن، به استحکام دندانها کمک میکنند.
- جویدن میوههایی مثل سیب و گلابی که فیبر بالایی دارند، به تمیز کردن دندانها کمک میکنند.
- مرکبات از آن دسته میوههایی است که حالت اسیدی دارد و اگر به میزان زیاد مصرف شود، موجب فرسایش مینای دندان میشود.
- ماست یک ترکیب سالم و مفید برای محافظت از دندان و تامین کلسیم مورد نیاز بدن است که میتوانید از آن به جای دسرهای شیرین و آسیب زننده استفاده کنید. پیشنهاد میشود برای سلامت دهان و خلاص شدن از شر باکتریهای بد در دهان از ماست پروبیوتیک استفاده کنید.
- بعد از خوردن غذا و تنقلات حتما دهان خود را آبکشی کنید و حدود 30 دقیقه صبر کنید و بعد از مسواک استفاده کنید. مسواک کردن دندانها بعد از یک خوراکی اسیدی میتواند بیشتر به دندانهای شما آسیب وارد کند.
سخن نهایی
خوردن تنقلات درست مثل غذاهای اصلی در سلامت دهان و دندان ما موثر است. به طور کلی بهتر است از تنقلات در چند وعده مشخص در روز استفاده کنید. مصرف خوراکی به صورت مکرر و پشت سر هم موجب میشود تا فضای دهان شما حالت اسیدی پیدا کند و بزاق فرصت کافی برای خنثی کردن این اسید را نداشته باشد. همین موضوع موجب پوسیدگی دندان و آسیب به لثه میشود.