کودکان خلاق نسبت به سایر کودکان اعتماد به نفس بیشتری دارند؛ زیرا وقتی چیزهای متفاوتی خلق میکنند مورد تشویق دیگران قرار میگیرند
چگونه کودکی خلاق تربیت کنیم؟
افزایش خلاقیت کودک تأثیر زیادی در آینده آنها دارد و پرورش خلاقیت در کودکان در سالهای اولیه بسیار مهم است. اگر از دوران کودکی سعی کنیم به کمک یک پرستار بچه یا پدر مادر خلاقیت را در فرزندان خود پرورش دهیم، میتوانیم انتظار کودکان موفقی داشته باشیم.
داشتن خلاقیت و ذهن خلاق برای انجام فعالیتهای زندگی بسیار مهم است. داشتن ذهن خلاق به افراد این امکان را میدهد که چیزهایی را که همیشه در زندگی خود استفاده کرده اند رها کرده و کارهای جدیدی را در خود پرورش دهند. داشتن فرزند خلاق یکی از آرزوهای هر پدر و مادری است. اگر میخواهید این رؤیا محقق شود این مقاله را بخوانید.
خلاقیت چیست؟
خلاقیت نوعی تخیل یا ایده اصیل محسوب میشود و اگر همراه با خلق آثار هنری باشد مفهوم بهتری پیدا میکند. البته این تعریف یک تفکر سنتی به حساب میآید و این ایده معنای بیشتری دارد. خلاقیت به ما کمک میکند تا با تغییرات بهتر کنار بیاییم و مسائل را آسان تر حل کنیم، همچنین روی درک ریاضی و علوم ما تأثیر گذاشته و عنصر مهمیبرای سلامتی و شادی است.
کودکان خلاق نسبت به سایر کودکان اعتماد به نفس بیشتری دارند؛ زیرا وقتی چیزهای متفاوتی خلق میکنند مورد تشویق دیگران قرار میگیرند و برای کارشان ارزش قائل میشود. این کودکان در زمان برخورد با موانع و یافتن راه حل در حین انجام کارهای خلاقانه مهارتهای حل مسئله را به خوبی پیدا میکنند. طراحی، نقاشی و استفاده از ابزار کاردستی باعث بهبود مهارتهای حرکتی کودکان میشود که برای زندگی روزمره کودکان بسیار مهم است.
هنگامیکه کودکان مشغول انجام کاری هستند تمرکز طولانی مدت به تدریج در آنها رشد میکند. علاوه بر این موارد، فعالیتهای خلاقانه برای کودکان مفرح و هیجان انگیز است و از اضطراب آنها میکاهد.
پرورش خلاقیت راهی برای شکوفایی استعدادهای کودک
تقویت خلاقیت میتواند تأثیر زیادی بر زندگی فرزند شما داشته باشد، اما تأثیر آن به همین جا ختم نمیشود. همه ما با این فکر بزرگ میشویم که اگر فردی با استعداد است، با این ویژگی متولد میشود، اما شواهد نشان میدهد که این درست نیست.
به گفته بنیامین بلوم (Benjamin Bloom ) والدینی که از کنجکاوی کودک خود حمایت میکنند و به کودک کمک میکنند تا در فعالیتهایی که دوست دارد شرکت کند بیش از هر چیز دیگری باعث موفقیت کودک و رشد او میشوند.
خوب این به چه معنا است؟ به طور خلاصه، این بدان معناست که فرزندانمان را در معرض چیزهایی قرار دهیم که کنجکاوی و خلاقیت آنها را تحریک کند؛ بنابراین اگر خلاقیت در دوران کودکی شکوفا شود، والدین میتوانند به رشد استعداد کودک کمک بزرگی کنند.
خلاقیت در کودکان
افراد خلاق مانند سایر افراد دارای هوش هستند، اما افراد باهوش بالا لزوماً خلاق نیستند، بلکه کودکی را خلاق میگویند که هوش خود را به درستی مدیریت و سازماندهی میکنند. اعتماد به نفس، ابتکار عمل و ریسک پذیری از دیگر ویژگیهای کودکان خلاق است.
اکنون که افراد خلاق و تعاریف خلاقیت را درک کرده ایم، به راحتی میتوانیم در مورد خلاقیت در کودکان صحبت کنیم. تربیت فرزندان خلاق یکی از موضوعاتی است که والدین به آن توجه دارند و در صورت انجام صحیح تأثیر بسزایی در رشد روانی کودک خواهد داشت.
این رشد خلاق با تغییر روش تفکر و یادگیری و درک مسائل مختلف آغاز میشود. چالشهای جدید بازی روزانه، همراه با محیط گرم و صمیمییک خانواده، میتواند به کودک کمک کند تا درباره آنچه که فکر میکند وارد عمل شود و از خود خلاقیت به خرج دهد.
در ادامه راههایی برای افزایش خلاقیت در کودکان ارائه میکنیم تا راه درستی برای افزایش خلاقیت در فرزندان خود پیدا کنید.
1- درست کردن کاردستی
یکی از کارهای شیرین و مفرح برای کودکان درست کردن کاردستی است که در ارتقای رشد آنها مؤثر است. به این ترتیب با پرورش مهارتهای حرکتی قوه تخیل کودک خود را تقویت کرده و او را وادار به توجه به جزئیات میکنیم. از طرفی بازی با اسباب بازیهایی که کودک خودش آن را درست کرده بسیار جذاب است و باعث افزایش اعتماد به نفسش میشود.
اگر کودک شما اسباب بازیهای جدیدی میسازد، بهتر است با او بازی کنید که باعث شادی و خلاقیت بیشتر کودک و ایجاد روابط نزدیک بین اعضای خانواده میشود.
2- نقاشی کردن
نام رنگها را به فرزندتان بیاموزید و از او بخواهید رنگها را تکرار کند و سپس با او شروع به کشیدن نقاشی کنید تا از شما یاد بگیرد. نقاشی با هم نه تنها خلاقیت را بهبود میبخشد، بلکه شادی را به خانه میآورد.
طبق روانشناسی نقاشی کودکان برای اینکه فرزند شما به نقاشی علاقه مند شود، میتوانید ابتدا از او بخواهید شکلهای خاصی را که بیشتر دوست دارد رنگ آمیزی کند. برای این کار میتوانید از کتابهای تصویری آماده استفاده کنید یا خودتان آنها را بکشید و از کودک بخواهید که رنگ آمیزی را به دلخواه شروع کند. شما با این کار باعث میشوید که کودک با ترکیب رنگهای جدید، خلاقیت خود را بالا ببرد.
3- آشنایی کودک با منظومهها و فضا
یکی از موثرترین راهها برای افزایش خلاقیت کودک با پرستار کودک، کاوش در فضا است، زیرا به کودکان کمک میکند تا از ذهن خود بهتر استفاده کنند. برای این منظور از او سؤالاتی بپرسید که خلاقیت او را افزایش دهد.
به عنوان مثال از او بپرسید که چگونه خانه ای روی ماه میسازد یا از او در مورد سفرهای فضایی و موجودات فضایی بپرسید و از او بخواهید داستانی را برای شما تعریف کند.
همچنین میتوانید تصاویری از فضا و منظومههای خورشیدی را به او نشان دهید تا ذهن او بیشتر درگیر این موضوعات شود.
4- آشپزی کردن به همراه کودکان
کودک خود را درگیر فعالیتهای چند حسی کنید. از اطلاعات حرکتی، شنیداری، طنز و بصری استفاده کنید.
آشپزی راهی برای تقویت خلاقیت در کودکان است. خیلی از مدرها به خاطر اینکه آشپزی با کودکشان محیط آشپزخانه را به میریزد این کار را دوست ندارند، اما آنها نمیدانند که مسئولیت پذیری و خلاقیت کودک با این کار به حداکثر میرسد. پس بهتر است ابتدا با نان و نیمرو شروع کنید، زیرا به مرور زمان تمرکز و مهارت حل مسئله کودک شما بهبود مییابد.
5- موسیقی در افزایش خلاقیت در کودکان
کودکان از اشتباه یا شکست بسیار میترسند و این ترس مانع خلاقیت آنها میشود. آنها ممکن است از قضاوت شدن توسط دیگران هراس داشته باشند. پس به او بگویید که شما هم در کودکی شکستهایی را تجربه کرده اید و تأکید کنید که اشتباه کردن طبیعی است و همیشه منجر به یادگیری میشود.
موسیقی یکی از راههای افزایش خلاقیت در کودکان است؛ بنابراین تمرین سازهای کوبه مانند طبل هم سرگرم کننده و هم لذت بخش بوده و در تقویت خلاقیت کودک شما مؤثر است. اگر قصد دارید فرزندتان را به کلاس موسیقی بفرستید سعی کنید او را در کلاسی که هم سن و سالهایش حضور دارند ثبت نام کنید.
6- داستان سرایی
پرستار نیمه وقت کودک میتواند با راهکارهایی که خودش در پیش میگیرد میتواند کودک را به قصه گفتن علاقه مند کند. پرستار باید در مورد داستانهایی که برای کودک خوانده از او سوال کند و از او در مورد داستانهای جدیدی که به ذهنش میرسد بپرسید.
از او بخواهید داستانی برای شما تعریف کند و توجه داشته باشید که حتی درست یا غلط بودن داستان او هم مهم نیست. مهم این است که رؤیا پردازیهای او را باور کنید. به طور کلی کودکان به دنبال داستان قبل از خواب هستند که فرصت خوبی برای رشد تخیل آنهاست.
7- کتابخوانی
والدینی که برای فرزندان خود کتاب میخوانند به آنها کمک میکنند تا مهارتهای گوش دادن و بینش را توسعه دهند. بر اساس نتایج عملی، اگر والدین اغلب با فرزندان خود بیشتر حرف میزنند، آنها خیلی زودتر یاد میگیرند که صحبت کنند.
خواندن و اشاره به کلمات و تصاویر در زمان کتاب خواندن به کودکان صحبت کردن را میآموزد. تشویق کودک به حرف زدن به او اعتماد به نفس و عزت نفس میدهد. کتابها بخش مهمیاز رشد کودکان هستند؛ زیرا به آنها کمک میکنند کلمات جدید را یاد بگیرند و خواندن را بیاموزند.
به والدین توصیه میشود داستانهایی را برای کودک انتخاب کنند و منتظر پاسخ کودک و واکنش او به تغییراتی که در آنها ایجاد میکنید، بمانند. توجه داشته باشید که این تغییرات برای سطح سنی کودک مناسب است و نشان دهنده مشکلات غیر طبیعی و غیرعادی است.
انواع کتابهای نقاشی و رنگ آمیزی و همچنین کتابهایی با موضوعات تخیلی مانند هری پاتر و داستانهای او میتوانند به بهبود خلاقیت کودک کمک زیادی کنند.
8- خودتان الگو باشید
راه حلهای بسیاری را برای حل مسائل مختلف در نظر بگیرید و ایدههای جدید را در نظر بگیرید. به کودک خود نشان دهید که میتوانید راه حلهای زیادی برای مشکلات بیابید بدون اینکه دچار تنش فکری شوید. اگر فرزندتان از شما سؤالاتی میپرسد، سعی کنید با همه خلاقیت خود به او پاسخ دهید. میتوانید به کودک کمک کنید تا قبل از پاسخ دادن، جواب را حدس بزند. مثلاً از شما میپرسند “باران از کجا میآید؟” شما با این پاسخ شروع میکنید: ” باران که از آسمان میآید.” سپس بلافاصله بپرسید: “چه چیز دیگری از آسمان میآید؟” به همین ترتیب ادامه دهید و سعی کنید کودک را به فکر وادار کنید. به عنوان مثال، اگر از شما میخواهد که قلبش را بکشید، این کار را به روشهای خلاقانه مانند نقطه چین، خطوط مستقیم یا یک گل به شکل قلب بکشید. سپس از او بخواهید قلبی طبق نظر خودش برایتان بکشد.
9- ایده پردازی کنید
پرستار بچه باید برای ارائه ایدههای و ایجاد پروژههای جدید یا نوآوری و حل مشکلات وقت بگذارد. قضاوت نکنید و چیزی را که ممکن است منطقی باشد نگویید. فقط فراوانی افکار و احساسات را بپذیرید. به دنبال “بهترین” نباشید و به دنبال راهی برای خلق ایده باشید. نگران نتایج یا نمرات نباشید.
10- محدود کردن تماشای تلویزیون و بازیهای رایانه ای
تماشای تلویزیون و بازیهای رایانه ای باعث اختلالات خلقی، اضافه وزن کودک یا آشفتگی در خواب میشود. در عوض، خواندن و گوش دادن به موسیقی میتوانید او را به انجام فعالیتهایی مانند تمرین نقاشی و ورزش تشویق کند.
11- روی کار تمرکز کنید نه نتایج
وقتی فرزندتان کاری انجام میدهد، او را تشویق کنید و در پایان کار، به جای اینکه به او بگویید «چه نقاشی خوبی!» او را به خاطر تلاشش تحسین کنید.
روابط اجتماعی کودک با دوستانش میتواند مهمترین کودک را درشکوفایی خلاقیت او داشته باشد.
آموزش مهارت دوست یابی به کودک را از همان دوران دبستان به یاد دهید تا بتواند با هم سن و سالهای خود ارتباط برقرار کند و در کنار دوستان خلاق خود به موفقیت برسد.
12- ایجاد فضایی برای خلاق شدن کودک
وجود فضای خلاق به کودک شما کمک میکند تا از تخیل خود نهایت استفاده را ببرد. اگر نمیتوانید اتاقی را برای این کار اختصاص دهید نگران نباشید. گوشه ای از اتاق یا حتی یک جعبه ساده نیز مفید است.
برای این راه حل لازم نیست فضای اختصاصی برای او تدارک ببینید. تنها هدف پرورش خلاقیت او است. برای مثال به او یاد دهید تا به عروسک خود لباس بپوشاند و از او در گوشه ای از خانه از او مراقبت کند. لوازم هنری و لوگوهای مختلف در اختیارش بگذارید تا با درست کردن آنها خلاقیتش شکوفا شود.
سخن آخر
آموزش هنر به کودکان یک راه عالی است. اما روشهای دیگری نیز وجود دارد که میتوانید برای تربیت کودک خلاق از آنها استفاده کنید. همه انسانها خلاق به دنیا میآیند. خلاقیت استفاده از تخیل و ابتکار برای حل مشکلات در هر کودکی متفاوت است.
بسیاری از مردم خلاقیت را یک ویژگی ذاتی نمیدانند، بلکه آن را نتیجه مهارتهایی میدانند که فرد آموخته است. اگر بچههای خلاق میخواهید، آموزش هنر به آنها یک راه عالی است. اما روشهای دیگری نیز وجود دارد که میتوانید برای تربیت کودک خلاق از آنها استفاده کنید. شما با استخدام یک پرستار با تجربه در مورد امور کودکان و پرداخت هزینه نگهداری کودک در منزل میتوانید کودک را در به ثمر رسیدن و شکوفا کردن خلاقیتش کمک کنید.