بیماری بواسیر یا همان هموروئید یکی از رایج ترین مشکلات ناحیه مقعدی است که تقریباً سه، چهارم جمعیت جهان را درگیر میکند. شاید تا به امروز تعاریف متعددی از این بیماری شنیده و یا درمانهای مختلفی را امتحان کرده باشید، ولی نتیجه ی مطلوب حاصل نشده است!
برای درمان این بیماری روشهای مختلفی وجود دارد، که همه این روشها به یک اندازه کارایی ندارند. ما قصد داریم در این مقاله به معرفی کامل این بیماری و آشنایی با تمام روشهای درمان و تاثیرات آنها بپردازیم؛
معرفی بواسیر چیست؟
بواسیر که در زبان انگلیسی با نام هموروئید شناخته میشود، توده یا زائده ای است که میتواند داخل کانال مقعد و یا خارج از آن (زیر پوست اطراف مقعد) ایجاد شود. توده شبیه به زائده گوشتی به نظر میرسد و در واقع،سیاهرگهای کانال مقعد است که در اثر اعمال فشار دچار تورم و التهاب شده است.
در واقع هموروئیدها شبکهای از سیاهرگها هستند که در طول زندگی و با اعمال فشار به بعد متورم شده اند. بواسیر بیماری مشترکی بین زنان و مردان است و در کل جهان به خصوص کشورهای توسعه یافته شایع است.
هموروئید به دو نوع زیر تقسیم میشود؛
- هموروئید داخلی؛ این نوع هموروئید داخل کانال مقعد یا رکتوم ایجاد میشود و با شدت گرفتن بیماری به سمت مقعد حرکت کرده و حتی ممکن است از مقعد بیرون بزند که در این حالت دچار پرولاپس شده است.
- هموروئید خارجی؛ اگر سیاهرگهای متورم شده خارج از کانال مقعد یا زیر پوست اطراف مقعد باشند، هموروئید خارجی است، ممکن است داخل این نوع هموروئید لخته خون جمع شود که در این حالت با نام هموروئید ترومبوزه شناخته میشود.
علت بواسیر
علت بواسیر، تحت فشار قرار گرفتن شبکه سیاهرگهای کانال مقعد است. بنابراین هر عاملی که در طول زندگی باعث افزایش فشار وارده بر ناحیه تحتانی بدن شود، میتواند عاملی برای این بیماری باشد. از جمله مواردی که احتمال بروز این بیماری را افزایش میدهند، میتوانیم به این موردها اشاره کنیم؛
- بارداری
- زایمان
- یبوست یا اسهال مزمن
- زور زدن برای تخلیه مدفوع
- رابطه جنسی مقعدی
- بی تحرکی
- کهولت سن
- جابجایی اشیای سنگین
علائم بواسیر
علائم و نشانههای بواسیر ممکن است در هر شخص بسته به میزان شدت و نوع بیماری متفاوت باشد. با این حال بیشتر افراد علائم زیر را با شدتهای مختلفی تجربه میکنند.
- درد ناحیه مقعد و اطراف آن
- خارش و سوزش مقعد
- خونریزی مقعدی و مشاهده خون در مدفوع
- بیرون زدن توده یا زائده گوشتی از مقعد
- احساس مکرر نیاز به دفع مدفوع
روشهای درمان بواسیر یا هموروئید
از آنجایی که بیماری بواسیر قدمتی دیرینه دارد،روشهای متعددی نیز برای درمان آن معرفی شده است، که بیماران را برای انتخاب روش درمان مناسب گمراه میکند.
همه این درمانها به یک اندازه موثر نبوده، و حتی ممکن است، عوارض بعد از جراحی از بیماری هم خطرناک تر باشند. در ادامه هر یک از روشهای درمان این بیماری را بر اساس شدت تاثیر گذاری معرفی میکنیم؛
درمان بواسیر با لیزر
بر اساس تجارب به دست آمده پس از درمان و گزارش پزشکان، لیزر اثربخشترین روش درمان بواسیر است. برای درمان قطعی هموروئید باید زائده یا توده مقعد با احتیاط فراوان از مقعد خارج شود. از آنجایی که مقعد ناحیه به شدت حساسی است، هر اشتباهی حین جراحی میتواند عوارض و مشکلات متعددی را در پی داشته باشد. لیزر ضمن افزایش دقت پزشک احتمال آسیب سایر نواحی اطراف مقعد را به شدت کاهش میدهد.
در این روش با استفاده از تابش نور لیزر، توده هموروئید کوچک شده یا از مقعد خارج میشود، تمام مراحل جراحی با لیزر سرپایی و بدون درد و خونریزی انجام شده و پس از جراحی نیز، ترمیم زخم به واسطه لیزر سریعتر انجام خواهد شد.
پیشنهاد میکنیم جهت آشنایی بیشتر با مزایای لیزر بواسیر و مراقبتهای پس از درمان به سایت کلینیک عابدیان مراجعه کنید.
عمل جراحی بواسیر
یکی از روش رایج درمان این بیماری جراحی در بیمارستان است که تحت نام جراحی سنتی شناخته میشود. در این روش بدون استفاده از تکنولوژی خاصی و تنها با استفاده از تیغ جراحی توده هموروئید را قطع کرده و از مقعد خارج میکنند.
برای این جراحی بیمار باید در بیهوشی کامل باشد و حداقل یک شب قبل و پس از جراحی در بیمارستان بستری شود.
مهمترین مشکل این جراحی این است که چنانچه اشتباهی در طول جراحی رخ دهد و یا بواسیر در ناحیه حساسی باشد، احتمال آسیب به اعصاب مقعد وجود داشته، که در این صورت ممکن است عوارض پس از جراحی مثل بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده برای بیماری حاصل شود.
پس از انجام جراحی خارج کردن توده، مراقبت از مقعد و تعویض پانسمان نقش اساسی در پیشگیری از عفونت زخم دارد.
رابربند
رابر بند به معنی کش پلاستیکی یا لاستیکی است. در گذشته به دلیل محدودیت در جراحی از روش را بر بند استفاده میشد.
امروزه روش مدرنتری از رابر بند در بیمارستانها مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش با استفاده از دستگاه و تجهیزات مخصوص کش پلاستیکی به پایه هموروئید بسته میشود. این عمل باعث میشود تا امکان گردش خون در هموروئید نباشد. بنابراین به تدریج این توده به یک بافت مرده تبدیل خواهد شد، و بعد از گذشت چند روز از مقعد دفع میشود.
تجربه بیماران از این عمل نشان میدهد که از زمان بسته شدن کش تا زمان دفع زائده که ممکن است تا ده روز زمان ببرد، درد بسیار شدیدی به بیمار تحمیل میشود. علاوه بر این ممکن است این درمان اثر بخش نبوده و هموروئید از بین نرود.
درمانهای خانگی
روشهای خانگی متعددی برای درمان هموروئید پیشنهاد میشود، اما برخلاف تصور این درمانها معمولا اثربخشی چندانی در رفع این بیماری ندارند. ولی با این حال از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری میکنند. یعنی اگر بیمار در مراحل اولیه هموروئید باشد با رعایت درمانهای خانگی تا حد زیادی احتمال موفقیت در درمان وجود دارد. این درمانهای خانگی به این شرح است؛
- مصرف فیبر کافی،اگر دقت کرده باشید در ابتدای متن اشاره کردیم که علت اصلی این بیماری یبوست مزمن است،ساده ترین راه پیشگیری از یبوست مصرف فیبر کافی است، فیبر ماده غیر محلول در بدن است که در روده تجمع و به افزایش حجم مدفوع کمک میکند. بنابراین از یبوست جلوگیری خواهد کرد. فیر در انواع میوهها، سبزیجات و غلات یافت میشود.
- نوشیدن آب ؛ نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در طول روز میتواند از یبوست جلوگیری و یا را درمان کند. نوشیدن آب میوهها هم توصیه میشود ولی نوشیدنیهای کافئین دار و نوشابههای گازدار تاثیرات عکسی خواهند داشت.
- ورزش و تحرک؛ ورزش میتواند یبوست را درمان کند و در حفظ روند کارکرد روده موثر است. سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در طول روز را به ورزش و فعالیت بدنی اختصاص دهید.
- روغن زیتون؛خوردن یک قاشق روغن زیتون در طول روز از یبوست جلوگیری و به دفع مدفوع نرم کمک میکند. استعمال روغن زیتون نیز موثر است.
- نشستن در آب گرم: یکی از مشکلات اساسی بیماران مبتلا به بواسیر درد شدید مقعد است. برای این منظور یک لگن را از آب گرم (گرمای آب باید به حدی باشد که پوست نسوزد) پر کنید، و برای ۲۰ الی ۳۰ دقیقه در این آب بشینید.
- ژل آلوورا؛ از آنجایی که مقعد بیماران مبتلا به هموروئید ملتهب و قرمز میشود، استعمال ژل آلوورا میتواند به ترمیم و جلوگیری از این مشکلات کمک کند.
- عسل؛عسل یک ماده طبیعی ضد التهاب است،استفاده مداوم از عسل و استعمال آن روی مقعد میتواند درد و التهاب این بیماری را کاهش دهد.
درمان بواسیر با هر روشی که انجام شود رعایت نکات زیر الزامیاست.
- از انجام ورزشهای سنگین پرهیز کنید.
- از برقراری رابطه جنسی مقعدی بپرهیزید.
- حین دفع از وارد کردن فشار به مقعد پرهیز کنید.
- رعایت بهداشت مقعد و شستشوی آن پس از دفع الزامیاست.
- از دستمال توالت نرم برای خشک کردن مقعد استفاده کنید.
- فقط از لباس زیرهایی از جنس نخ استفاده کنید.
- از نشستن زیاد و طولانی مدت به خصوص حین رانندگی بپرهیزید.
- استفاده از شوینده برای تمیز کردن مقعد توصیه نمیشود.