ارتودنسی دندان یکی از روشهای پیشرفته و موثر در دندانپزشکی است که برای اصلاح ناهنجاریهای فکی و دندانی به کار میرود. این درمان به صاف شدن دندانهای نامرتب، بهبود جویدن، بهبود ظاهر کلی دهان و حتی تسهیل صحبت کردن کمک میکند. در این مقاله قصد داریم به طور جامع به موضوع ارتودنسی دندان، مراحل مختلف آن، انواع و هزینههای مرتبط با آن بپردازیم.
ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی دندان یک شاخه تخصصی از دندانپزشکی است که به درمان مشکلات دندانی و فکی مانند دندانهای کج، بهم ریخته یا فواصل بین دندانها میپردازد. در این روش از ابزارهایی مانند براکتها و سیمها برای هدایت تدریجی دندانها به موقعیت صحیح استفاده میشود.
این درمان علاوه بر بهبود ظاهر، از بروز مشکلات جدیتر مانند فرسایش دندانها، مشکلات لثه، و حتی دردهای فکی جلوگیری میکند. ارتودنسی نه تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگسالانی که از ناهنجاریهای دندانی رنج میبرند نیز قابل استفاده است.
چرا ارتودنسی دندان اهمیت دارد؟
دندانهای نامرتب و ناهنجار علاوه بر تاثیر منفی بر زیبایی لبخند، میتوانند مشکلات زیادی برای فرد ایجاد کنند. مشکلاتی مانند دشواری در جویدن، احتمال بیشتر پوسیدگی دندانها به دلیل عدم توانایی در تمیز کردن درست آنها و همچنین درد در ناحیه فک و صورت از جمله عوارض عدم درمان ناهنجاریهای دندانی هستند.
علاوه بر این، داشتن دندانهای مرتب و فک هماهنگ میتواند باعث افزایش اعتماد به نفس و بهبود کیفیت زندگی فرد شود. به همین دلیل ارتودنسی دندان یک راهکار مهم برای حفظ سلامت دهان و دندانها است.
انواع ارتودنسی دندان: از سنتی تا نامرئی
بسته به نیازهای هر بیمار و نوع ناهنجاری، روشهای مختلفی برای ارتودنسی دندان وجود دارد:
۱. ارتودنسی ثابت (بریسهای فلزی):
این روش متداولترین و موثرترین روش ارتودنسی است. در این روش براکتها و سیمهای فلزی روی دندانها نصب میشوند و به تدریج دندانها را به موقعیت درست هدایت میکنند. هر چند براکتهای فلزی به دلیل دیده شدن زیاد در دهان محبوبیت کمتری دارند، اما نتایج بسیار موثری را به همراه دارند.
۲. ارتودنسی نامرئی (اینویزلاین):
این روش به دلیل شفاف بودن پلاکها و عدم دیده شدن در دهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در ارتودنسی نامرئی، پلاکهای شفاف به طور مرتب تعویض میشوند تا دندانها به مرور به موقعیت صحیح هدایت شوند. مزیت اصلی این روش ظاهر نامحسوس آن است، اما هزینه آن بیشتر از ارتودنسی فلزی است.
۳. ارتودنسی لینگوال (پشت دندانی):
در این روش، براکتها پشت دندانها قرار میگیرند و بهطور کامل از دید پنهان میشوند. این روش به خصوص برای افرادی که ظاهر براکتها را دوست ندارند، مناسب است. هرچند نصب و تنظیم این نوع براکتها سختتر و هزینهبرتر است.
مراحل ارتودنسی دندان: از معاینه تا نتیجه نهایی
۱. معاینه اولیه و مشاوره
در اولین جلسه، دندانپزشک وضعیت دندانها و فک بیمار را بررسی کرده و بهترین نوع ارتودنسی را برای او پیشنهاد میدهد. معمولاً تصاویر رادیوگرافی و قالبگیری از دندانها برای برنامهریزی دقیق درمان انجام میشود.
۲. نصب براکتها
پس از تصمیمگیری درباره نوع ارتودنسی، براکتها روی دندانها نصب میشوند. این مرحله معمولاً نیاز به بیحسی ندارد و فرآیند نصب براکتها حدود یک ساعت طول میکشد.
۳. تنظیمات دورهای
پس از نصب براکتها، بیمار باید هر چند هفته یکبار به دندانپزشک مراجعه کند تا سیمها تنظیم شوند و فشار لازم برای حرکت دندانها به موقعیت درست اعمال شود. این مرحله ممکن است بین ۶ ماه تا ۲ سال طول بکشد.
۴. مرحله نگهداری (ریتینر)
پس از برداشتن براکتها، برای جلوگیری از بازگشت دندانها به موقعیت قبلی، بیمار باید از دستگاه نگهدارنده (ریتینر) استفاده کند. این مرحله نیز میتواند چندین ماه تا سالها طول بکشد.
عوارض ارتودنسی دندان: چه مواردی باید مورد توجه قرار گیرند؟
مانند هر روش درمانی دیگری، ارتودنسی نیز ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. برخی از این عوارض شامل موارد زیر است:
- حساسیت و درد: بعد از هر تنظیم براکتها، ممکن است بیمار درد یا حساسیت خفیفی در دندانها و فک خود احساس کند که معمولاً پس از چند روز برطرف میشود.
- زخمهای دهانی: براکتهای فلزی ممکن است باعث ایجاد زخم در قسمت داخلی لبها و گونهها شوند. استفاده از موم مخصوص میتواند از این زخمها جلوگیری کند.
- مشکل در تمیز کردن دندانها: براکتها و سیمها ممکن است تمیز کردن دندانها را سختتر کنند. به همین دلیل، احتمال بروز پوسیدگی و التهاب لثه بیشتر است. استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی و نخ دندان اهمیت زیادی دارد.
سن مناسب برای ارتودنسی: آیا برای بزرگسالان هم مناسب است؟
ارتودنسی معمولاً در کودکان و نوجوانان بین ۱۰ تا ۱۴ سال به دلیل تکمیل رشد دندانها و فک انجام میشود. در این سنین، به دلیل انعطافپذیری بیشتر فک، درمان ارتودنسی با سرعت بیشتری انجام میشود و نتایج بهتری دارد.
اما این بدان معنا نیست که ارتودنسی برای بزرگسالان مناسب نیست. ارتودنسی در هر سنی قابل انجام است و بزرگسالانی که از ناهنجاریهای دندانی یا فکی رنج میبرند، میتوانند از این روش درمانی بهرهمند شوند. هرچند ارتودنسی در بزرگسالان ممکن است مدت زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
هزینه ارتودنسی دندان: چه عواملی بر قیمت تأثیر میگذارند؟
هزینه ارتودنسی دندان بسته به نوع روش انتخابی، پیچیدگی درمان، تجربه دندانپزشک و موقعیت جغرافیایی متفاوت است. ارتودنسی ثابت (بریسهای فلزی) معمولاً ارزانتر از ارتودنسی نامرئی یا لینگوال است.
بهطور کلی، هزینه ارتودنسی دندان در ایران ممکن است بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان برای هر دوره درمان باشد. البته این قیمتها ممکن است بسته به کلینیک و نوع ارتودنسی متفاوت باشد.
مراقبتهای پس از ارتودنسی: چگونه از دندانهای خود محافظت کنیم؟
مراقبت صحیح از دندانها پس از ارتودنسی اهمیت زیادی دارد. برخی از مهمترین نکات مراقبتی شامل موارد زیر است:
- مسواک زدن منظم: استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی به همراه خمیردندان حاوی فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها ضروری است.
- استفاده از نخ دندان: تمیز کردن فواصل بین دندانها و براکتها با استفاده از نخ دندان یا ابزارهای مخصوص ارتودنسی میتواند به کاهش احتمال پوسیدگی کمک کند.
- مراجعات منظم به دندانپزشک: برای اطمینان از روند صحیح درمان و تنظیم براکتها، مراجعه منظم به دندانپزشک ضروری است.
جمعبندی: آیا ارتودنسی دندان برای شما مناسب است؟
ارتودنسی دندان یکی از بهترین روشهای اصلاح ناهنجاریهای دندانی و فکی است که میتواند علاوه بر بهبود ظاهر، به حفظ سلامت دندانها و لثهها نیز کمک کند. انتخاب نوع مناسب ارتودنسی بسته به نیازهای فردی و توصیه دندانپزشک است. با این حال، مهم است که از مشاوره دقیق و اطلاعات کافی برخوردار باشید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای سلامت دهان و دندانهای خود بگیرید.
سوالات متداول
ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی دندان روشی است که برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی مانند دندانهای کج و فواصل بین دندانی استفاده میشود.
انواع ارتودنسی دندان چیست؟
انواع ارتودنسی شامل ارتودنسی ثابت، ارتودنسی نامرئی و ارتودنسی لینگوال است.
مراحل ارتودنسی دندان چیست؟
مراحل ارتودنسی شامل معاینه اولیه، نصب براکتها، تنظیمات دورهای و استفاده از ریتینر پس از اتمام درمان است.
آیا ارتودنسی دندان عوارض دارد؟
بله، ممکن است عوارضی مانند حساسیت دندانی، زخمهای دهانی و دشواری در تمیز کردن دندانها داشته باشد.
هزینه ارتودنسی دندان چقدر است؟
هزینه ارتودنسی بسته به نوع روش و موقعیت جغرافیایی متفاوت است و معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان است.
منابع:
healthline.com