به گفته ی دکتر آرش توفیق همه ی بیماریهایی که باعث تنگ شدن عروق خونی، تشکیل پلاکهای کلسترول و تکه تکه شدن پلاکها میشوند، میتوانند عامل خطری برای ایجاد لخته خون در بدن باشند. از جمله:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی حمله قلبی یا سکته مغزی زودرس
- سرطان
- سیگار کشیدن
- استفاده از قرصهای ضد بارداری
دلایل اصلی لخته شدن خون در بدن
اما دو دلیل اصلی برای تشکیل لخته ی خون در وریدها عبارت اند از:
1-لخته شدن خون در بدن با بی تحرکی:
وقتی بدن بی حرکت میشود، احتمال ایجاد شدن لخته خون افزایش مییابد. چرا که حرکت عضلات برای بازگشت جریان خون به سمت قلب لازم است. اگر جریان خون در رگها راکد شود، خون مستعد لخته شدن است.
در ادامه مثالهایی در رابطه با ایجاد لخته خون به دلیل بی تحرکی ذکر میشود:
- بستری شدن به دلیل بیماری و یا بعد از عمل جراحی
- سفرهای طولانی (با ماشین، قطار و یا هواپیما)، زمانی که ساعتها بدون ایستادن برای حرکت، راه رفتن و یا کشش عضلات میگذرند، خون در رگهای پا جمع شده و ممکن است لخته ایجاد شود.
- آسیبهای ارتوپدی و گچ گرفتن استخوانهای شکسته و اندامهای آسیب دیده
- تعویض مفصل زانو یا لگن
- بارداری نیز یک عامل خطر برای تشکیل لخته خون در ساق پا و لگن میباشد. زیرا جریان خون کافی به قلب باز نمیگردد.
- بی تحرکی به دلیل فلج شدن ناشی از سکته مغزی یا آسیب نخاعی
2. داشتن اختلالات ژنتیکی در مکانیسم انعقاد خون:
ممکن است نوعی ناهنجاری ژنتیکی یا ارثی در مکانیسم انعقاد خون وجود داشته باشد. این اختلال ممکن است موجب افزایش قابلیت انعقاد پذیری خون (هایپرکواگولبیتی) شده و فرد را در معرض خطر بیشتری برای تشکیل لختههای خون قرار دهد.
عوارض وجود لخته خون در بدن
وجود لختههای خون در بدن بسیار خطرناک باشند ما در ادامه عوارض وجود لخته در هر قی=سمت را به تشریح بیان کرده ایم:
-عوارض لخته خون در پاها
ترومبوز وریدی عمقی (DVT) ممکن است منجر به آمبولی ریه شود. اگر یک لخته خون یا ترومبوز، در ورید عمقی ساق پا یا بازو وجود داشته باشد، میتواند از طریق جریان خون به قلب رفته و به ریهها برسد و منجر به انسداد شریان ریوی شود.
در نتیجه مانع از رسیدن خون به ریه و کاهش عملکرد آن میشود. آمبولی ریه یک وضعیت اورژانسی و خطرناک است که میتواند منجر به بروز بیماریهای جدی و یا حتی مرگ شود. درمان لخته خون در پا توسط جراح عروق میتواند تمامینگرانیهای شما را در این زمینه برطرف کند.
آمبولی در اصطلاح پزشکی به معنای لخته خونی است که از طریق جریان خون در بدن حرکت میکند. به دنبال بروز آمبولی ریه، دو مشکل در بدن ایجاد میشود:
- در خونرسانی به ریهها مشکل ایجاد شده و ممکن است بخشی از بافت ریه به دلیل نرسیدن خون، دچار انفارکتوس شود یا بمیرد.
- به دلیل انسداد شریان، توانایی ریه در تأمین اکسیژن مورد نیاز اندامها کاهش یافته و اصطلاحا هیپوکسی (کاهش سطح اکسیژن خون و کاهش اکسیژن رسانی به بدن) ایجاد میشود.
لختههای خون، حتی در صورتی که آمبولی ایجاد نکنند، میتوانند به طور موضعی، مشکلات قابل توجهی مثل تورم و درد ایجاد کنند. از آنجایی که در صورت انسداد رگ به وسیله لخته خون، خون نمیتواند به قلب بازگردد، ممکن است اندامها به طور مزمن دچار تورم شده و عملکرد آنها کاهش یابد. به این وضعیت، ترومبوفلبیت مزمن گفته میشود.
-وجود لختههای خون به قلب
ترومبوز شریانی، خون رسانی به بافتهایی که بعد از محل انسداد رگ قرار دارند را متوقف کرده و در نتیجه مانع رسیدن اکسیژن و مواد غذایی به سلولها میشود. این وضعیت، به سرعت منجر به مرگ بافت میشود. ترومبوز شریانی فرآیندی است که موجب بروز مشکلاتی از جمله موارد زیر میشود:
1-حمله قلبی:
در صورتی که ترومبوز شریانی در عروق کرونری که وظیفه خونرسانی به قلب را بر عهده دارند رخ دهد.
2-سکته مغزی:
هنگامیکه ترومبوز شریانی در عروق مغز اتفاق میافتد.
3-بیماری عروق محیطی:
اگر در شریانهای پاها رخ دهد.
4-ایسکمیروده یا ایسکمیمزانتریک:
اگر در عروقی که خونرسانی به روده را به عهده دارند ایجاد شود.
5– فیبریلاسیون دهلیزی:
در فیبریلاسیون دهلیزی، ممکن است لختههای کوچک در دیوارههای دهلیز ایجاد شود. اگر یکی از این لختهها آمبولی شده و از طریق جریان خون به مغز برسد، میتواند یکی از شریانها را مسدود کرده و منجر به سکته مغزی شود. لختهها میتوانند خون رسانی به دستها و پاها (بازوها و انگشتان دست و پا) را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
-وجود لخته خون دردستگاه گوارش
در صورت خونریزی زخم معده، استفراغ بیماران ممکن است حاوی خون و همچنین لخته خون باشد. در بیماران مبتلا به خونریزی مقعدی نیز در صورتی که زمان کافی برای تشکیل لخته وجود داشته باشد، ممکن است مدفوع خونی حاوی لخته دیده شود.
گاهی اوقات در بیماران مبتلا به عفونت ادراری یا مثانه، ممکن است ادرار خونی ایجاد شده و لختههای کوچکی در آن دیده شود. در مواردی نیز ممکن است این لختهها آنقدر بزرگ بوده که نتوانند از میز راه (مجرای ادراری تخلیه مثانه) عبور کنند و در نتیجه موجب انسداد آن میشوند. این وضعیت از دفع ادرار جلوگیری کرده و باعث احتباس ادرار میشود.