احتمالاً تاکنون بارها دچار سردرد شده‌اید و هر بار سعی کرده‌اید با یک داروی مسکن، کمی‌استراحت یا حتی بی‌اعتنایی، از این درد رها شوید. غالباً سردردهایی که در پی بی‌خوابی، خستگی یا عواملی از این قبیل ایجاد می‌شوند، در عرض چند ساعت بهبود می‌یابند، اما آیا تاکنون به سردردی دچار شده‌اید که روال زندگی شما را به هم زده و فعالیت‌های روزمرهٔ شما را مختل سازد؟ میگرن درواقع همان سردردی است که برخی از افراد حتی به نام آن نیز وسواس دارند. طبیعی است چون سردرد میگرنی آنچنان شدید است، واقعاً بیمار را ناتوان می‌سازد. با توجه به این‌که میگرن به‌عنوان سومین بیماری شایع در جهان شناخته می‌شود، طبیعی است که بروز سردردهای شدید در شما یا اطرافیانتان موجب نگرانی‌تان گردد.
میگرن چیست؟
پیش از این‌که با علت سردردهای میگرنی آشنا شوید، بهتر است به یک تعریف مشخص از این بیماری برسیم. سردرد میگرنی یک نوع بیماری عصبی است که بیمار در طی بروز آن، حالت تپش و درد شدیدی را در یک طرف سر خود احساس می‌کند. این درد از چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. در این مدت بیمار با علائمی‌همچون حالت تهوع، استفراغ، بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن صورت و دست و پا، حساسیت به نور و صدا، اختلال بینایی، سرگیجه و عواملی از این قبیل همراه می‌شود. شروع این علائم که به آن حملات میگرنی می‌گویند، ممکن است یک باره و بدون علت خاص و یا در پی عوامل محرکی همچون قاعدگی، قرار گرفتن در معرض نور شدید یا حتی آلودگی هوا و دود و موارد دیگر رخ دهد. افراد مبتلا به میگرن معمولاً هنگام حملات میگرنی، در انجام امور خود دچار مشکل شده و بهره‌وری باکیفیتی نخواهند داشت.
علت میگرن چیست؟
اگر به دنبال پاسخ دقیقی برای این سوال هستید، باید بگوییم متأسفانه هنوز علت بروز این بیماری ثابت نشده است، اما علائمی‌که نشان می‌دهد سردرد در افراد از نوع سردرد میگرنی است، تقریباً شناخته‌شده است. افراد مبتلا به سردردهای میگرنی نسبت به برخی محرک‌های محیطی حساسیت بیشتری دارند و درواقع مغز این افراد واکنش شدیدتری نسبت به عوامل محرک نشان می‌دهد. عوامل بسیاری وجود دارد که این بیماری را شدت می‌بخشد، اما هیچ یک به عنوان علت قطعی شناخته نمی‌شوند. از این عوامل می‌توان به سابقهٔ خانوادگی، تغییر الگوی خواب، کم‌شدن آب بدن، تغییرات هورمونی، گرسنگی طولانی مدت، تغییرات دمای هوا، قرار گرفتن در معرض نور شدید، استفاده از ادویه زیاد در غذا، استرس، محرک‌های حسی و موارد دیگر اشاره کرد.
همان‌طور که علت میگرن ناشناخته است، روش خاصی برای تشخیص آن وجود ندارد. درواقع هیچ پزشکی نمی‌تواند با انجام آزمایشات مختلف این بیماری را تشخیص دهد، بنابراین پزشک برای درمان این مشکل، تمام سابقهٔ خانوادگی و سایر عوامل را بررسی می‌کند. البته ممکن است آزمایشات و تصویربرداری خاصی هم تجویز کند. این آزمایشات امکان یک گزارش‌گیری دقیق را برای پزشک فراهم می‌سازند. حال که با علت بروز این بیماری و چیستی آن آشنا شده‌اید، می‌توانیم راجع‌به راهکارهای درمانی آن صحبت کنیم.
راه‌های درمان میگرن
هر چند درمان قطعی برای سردردهای میگرنی وجود ندارد، اما راهکارهای درمانی خاصی وجود دارد که می‌توان با کمک آن به کاهش حملات میگرنی کمک کرد. گاهی با اصلاح سبک زندگی و برخی درمان‌های دارویی ساده می‌توان علائم این بیماری را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش داد. شما می‌توانید با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی خود مانند نوشیدن آب کافی در طول روز، خواب کافی، کاهش استرس، ورزش‌های منظم، کاهش مصرف گلوتن و غیره شدت علائم میگرن را کاهش دهید. از روش‌های تخصصی که معمولاً پزشک متخصص مغز و اعصاب برای درمان سردردهای میگرنی تجویز و توصیه می‌کند، می‌توان درمان دارویی، ماساژ درمانی، طب سوزنی، تزریق درمانی، تزریق لوتاکس و غیره را نام برد.
درمان میگرن با بوتاکس
همان‌طور که گفتیم، سردرهای میگرنی از نوعی بیماری عصبی نشأت می‌گیرند. بوتاکسی که برای کاهش حملات میگرنی انجام می‌شود، از اشکال تصفیه‌شده سموم بوتولینوم تشکیل شده و تزریق آن سبب شدن عضلات می‌شود. به این صورت که ماده بوتاکس از ترشح پلی‌پپتیدها جلوگیری می‌کند و با این کار انتقال‌دهنده‌های عصبی مسدود شده و عضلات شل می‌شوند. به این ترتیب علائم سردردهای میگرنی کاهش می‌یابد. بوتاکس تا حدود سه ماه از حملات میگرنی پیشگیری می‌کند. به این ترتیب پس از گذشت این دوره و شروع حملات میگرنی، می‌توانید به تزریق مجدد بوتاکس فکر کنید. ناگفته نماند این نوع بوتاکس با بوتاکس زیبایی متفاوت است. در این روش پزشک معالج له عصب حس در گردن و صورت بوتاکس تزریق می‌کند.
درمان‌های معمول خانگی
درمان‌های معمول خانگیاگر فکر می‌کنید دچار حملات میگرنی شده‌اید، توصیه می‌کنیم در کنار درمان‌های دارویی، روش‌های درمانی در منزل را نیز به‌کار بگیرید تا شدت درد کاهش یاید. برای این منظور می‌توانید در یک اتاق تاریک و ساکت استراحت کنید، مقدار زیادی آب بنوشید، از هر نوع لوازم دیجیتال و الکترونیکی فاصله بگیرید، سعی کنید استرس خود را کنترل کرده و ریلکس کنید. این استراحت واقعاً برای شما نیاز است و می‌تواند مدت زمان و شدت حملهٔ میگرنی را کاهش دهد.
درمان دارویی میگرن
پزشک متخصص مغز و اعصاب برای درمان سردردهای میگرنی از دو روش درمانی کنترلی و پیشگیرانه استفاده می‌کند. داروهای تجویزشده برای درمان نیز بر حسب نوع روش درمان متفاوت هستند. منظور از درمان کنترلی آن است که بلافاصله پس از شروع حملات میگرنی درمان را شروع کنید. برای این منظور می‌توانید داروهایی که پزشک برایتان تجویز کرده را مصرف کنید. در درمان پیشگیرانه داستان کمی‌متفاوت است.
در این روش درمانی که به درمان پروفیلاکتیک معروف است، باید حتی در صورت عدم سردرد نیز دارو مصرف کنید تا توالی بروز سردرد را کاهش دهید. داروهای میگرن معمولاً به چند دستهٔ دارویی شامل: تریپتان‌ها داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و ارگوت آلمالوئیدها تقسیم می‌شوند. اگر بلافاصله پس از شروع سردرد از این داروها استفاده کنید، تأثیرات قابل توجهٔ آن را مشاهده خواهید کرد. این داروها در بین عموم با نام‌های ایبوپروفن، ناپروکسن و داروهای ترکیبی شامل استامینوفن، کافئین و آسپرین شناخته می‌شوند. برخی بیماران میگرنی در موارد شدیدتر به تجویز پزشک از داروهای ضدتشنج و ضدافسردگی نیز استفاده می‌کنند.
نکته
نکتهاگر به آمارها نگاهی بیندازید، خواهید دید که سردردهای میگرنی در بانوان بیشتر است. همان‌طور که اشاره کردیم، دوره‌های قاعدگی بر افزایش سردرهای میگرنی تأثیرگذار است. این مسئله نشان می‌دهد که تغییرات هورمونی نقش مهمی‌در تشدید این بیماری دارند. سیکل قاعدگی و تغییرات هورمونی در این دوران یک مسئله طبیعی است، اما خانم‌هایی که قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنند، باید نسبت به تغییرات سطح هورمون بدن خود آگاه باشند.
جمع‌بندی
در این مطلب به معرفی بیماری میگرن پرداختیم. این بیماری عصبی شایع که با سردردهای شدید خود را نشان می‌دهد، از آزاردهنده‌ترین بیماری‌های عصبی است که می‌تواند افراد را از فعالیت معمول آن‌ها بازدارد. آنچنان که حتی برخی از نام این بیماری وحشت دارند. متأسفانه هنوز علت اصلی بروز سردرد میگرنی مشخص نشده است و شاید به همین دلیل هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما می‌توان با روش‌های درمان خانگی و دارویی این بیماری را به شکل قابل توجهی کنترل کرد. نوع دارو و نوع روش درمانی باید توسط پزشک مشخص شود و هیچ درمان خودسری در این زمینه پذیرفته نیست. در این میان تغییر سبک زندگی می‌تواند به‌عنوان یک فاکتور مهم توالی وقوع سردردهای میگرنی را کاهش دهد، بنابراین باید سعی کنید در کنار درمان‌های تجویزشده در حوزهٔ پزشکی به اصلاح سبک زندگی خود برسید.