آزمون استخدام بخش خصوصی ، که اخیرا به عنوان یکی از مکانیزم‌های هدفمند‌سازی، سامان‌دهی و یکپارچه کردن سازوکارهای ایجاد اشتغال در بخش خصوصی مورد توجه شرکت‌های خصوصی و داوطلبان مشاغل قرار گرفته، می‌تواند در مراحل تکامل یافته بعدی و بعد از برطرف کردن نقایص اولیه، تبدیل به سامانه جامع اطلاعات اشتغال در کشور گردد که در این صورت داده‌های منتج از این سامانه در سیاست گذاری‌های عمده و تفسیر شاخص‌های بازار اشتغال مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
استخدام بخش خصوصی در اقتصاد‌های باز و مدرن یکی از عمده ترین رهیافت‌های ایجاد اشتغال مولد و پایدار است و به این خاطر، سیاستگذاران و دولتمردان برای تقویت این بخش و قانونمند کردن سازوکارهای اشتغال و تخصیص عادلانه فرصت‌های شغلی تلاش‌های قابل ملاحظه ای می‌کنند.
اشتغال به عنوان یک اهرم و شاخص مهم اقتصادی همواره در راس اهداف، فعالیت‌ها و هدف گذاری‌های دولت‌های مدرن محسوب می‌شود و بالا و پایین شدن درصد‌های کوچکی در زمینه اشتغال مولد می‌تواند کارنامه دولت و یا کشوری را متحول کند.
در کشورهای توسعه یافته، شاخص اشتغال نقطه مرکزی دماسنج موفقیت‌های اقتصادی و یا ناکامی‌های دولت‌ها در مواجهه با چالش‌های اقتصادی و حتی اجتماعی است.
یکی از بستر‌هایی که می‌تواند حداقل در خصوص مطالعات بنیادین و استخراج و تحلیل کلان‌داده‌های موجود در بازار عرضه و تقاضای اشتغال کشور مورد استفاده قرار گیرد، اطلاعاتی است که از طریق داده‌های درج شده از سوی متقاضیان در فرم‌های اولیه و نتایج به دست آمده و کلیه اطلاعات مرتبط با آزمون استخدام بخش خصوصی به دست می‌آید.
خوشبختانه در سال‌های گذشته چندین تجربه موفق برگزاری آزمون استخدام بخش خصوصی باعث شد زمینه بسیار خوبی برای تداوم این حرکت و بهینه سازی فرایند‌ها هم از نظر عملیاتی و هم از نظر علمی‌و آماری ایجاد شود.
نظام توزیع عادلانه فرصت
آزمون استخدام بخش خصوصی علاوه بر محاسن و دستاوردهای فوق الذکر در زمینه توزیع عادلانه فرصت‌های شغلی، بدون در نظر گرفتن موقعیت اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی، نژادی و جنسیتی نیز دستاوردهای خوبی را به همراه خواهد داشت.
اطلاع از زمان و کیفیت برگزاری این آزمون که به صورت منظم و سالیانه است، همچنین سراسری کردن فرایند آزمون و گزینش، علاوه بر این که کمک شایانی به تمرکز زدایی از پایتخت (از نظر انباشت فرصت‌ها و امتیازات عمومی) می‌کند، فواید اجتماعی و اقتصادی متعددی به همراه خواهد داشت.
فراموش نکنیم که ایجاد نظام عادلانه توزیع فرصت‌ها یکی از جذابیت‌های بزرگ کشورهایی است که با درهای باز به دنبال تقویت ساختار منابع انسانی خود از طریق حذب حداکثری نیروهای مولد و ماهر هستند.
دستیاری قابل اعتماد برای شرکت‌ها
شرکت‌های بخش خصوصی به عنوان عرضه کنندگان بازار اشتغال کشور و موتور محرکه اقتصاد ملی، همواره نیازمند جستجو، یافتن، ارتباط، مصاحبه، سنجش و به کارگیری نیروهای انسانی ماهر هستند.
اهمیت این مقوله به اندازه ای است که شرکت‌ها با صرف هزینه و اختصاص نیروها و تجهیزات بسیار، اقدام به راه اندازی و احدی به نام واحد منابع انسانی می‌کنند که عمده ترین وظیفه آن عملیاتی کردن روندی است که در پاراگراف بالا به آن اشاره شد.
ناگفته پیداست که در صورتی که شرکت‌ها بتوانند این فرایند را به یک مجموعه، متخصص و ماهر که بهتر از خود شرکت توانایی انجام این کار را دارد، برون سپاری کنند، علاوه بر کاهش هزینه‌های عملیاتی و اجرایی، از بزرگ شدن شاختار سازمانی جلوگیری کرده و ضمن چابک سازی فیزیکی شرکت، تمرکز خود را بر اهداف غایی خود معطوف خواهند کرد و در زمینه جذب نیروی انسانی نیاز به تکرار روند‌های سالیانه و آزمون و خطاهای همیشگی نخواهند داشت.
به عبارت دیگر، شرکت‌های بخش خصوصی با اتکا به یک بازوی بیرونی که به طور تخصصی روند آزمون، مصاحبه، گزینش، تخصیص فرصت‌های شغلی را انجام می‌دهد، می‌توانند همه ساله نسبت به گزینش و الحاق بهترین نیروهای انسانی سراسر کشور به ساختار سازمانی خود اقدام کنند.
واقعیت این است که پیش از برگزاری این آزمون، همه ساله هزاران شرکت که نیازمند نیروی انسانی ماهر و تحصیل کرده هستند، به روش‌های متنوع و مختلفی، به فراخور تشخیص و سیاست گذاری‌های خود، اقدام به جذب منابع انسانی از طریق کانال‌های ارتباطی اجتماعی مختلف می‌کردند که به خاطر تکثر سیاست‌های به کار رفته در این روند، احتمال بروز خطاهای متعدد در آن وجود داشت که گاهی اوقات موجب تکرار روند استخدام می‌شد.
با فراگیر شدن آزمون استخدامی‌در سراسر کشور و یکسان سازی روش‌ها و ارتباط گسترده چند سویه دست اندرکاران این آزمون با شرکت‌های سراسر کشور از یک سو و طیف گسترده ای از داوطلبان از سوی دیگر، استانداردها و روش‌های استخدام و به کارگیری نیروی انسانی در سال‌های اخیر به میزان قابل ملاحظه ای ارتقا پیدا کرده است که شرکت‌های بخش خصوصی بیشترین بهره مندی را از این موقعیت جدید داشته اند.
تخصصی شدن پروسه استخدام
تخصصی شدن یک فرایند به دست اندرکاران امکان می‌دهد با به کار گرفتن تازه ترین روش‌ها و به روز رسانی سازوکارهای روتین و تربیت نیروی انسانی ماهر، برای اجرای فرایند‌ها، مدام در پی ارتقای کیفیت مکانیزم سنجه‌های عمومی‌و اختصاصی برای گزینش بهترین داوطبان و احراز صلاحیت بر اساس بالاترین شایستگی باشند.
متولیان برگزاری یک آزمون سراسری در زمینه تخصیص منابع انسانی برای شرکت‌های بخش خصوصی می‌توانند به طور تخصصی شبکه ارتباطی عظیمی‌با سایر نهادها، موسسات و ارگان‌های علمی‌و اجرایی کشور ایجاد کرده و مدام درحال به روز رسانی پیوند‌های متکثر خود باشند که نتیجه آن دستیابی به بالاترین استانداردها و نگرش‌ها در زمینه اجرای این پروژه عظیم خواهد بود.
شبکه سازی اصولی در زمینه دست اندرکاران علمی‌و عملی شامل شبکه ای از متخصصین و دارندگان مهارت‌های اصولی و آموزش دیدگان واحدهای فنی و آموزشی، شبکه ای از اعضای اساتید علمی‌دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و سایر واحدهای آموزشی سراسر کشور و نمایندگان دانشگاهی و شبکه ای از هزاران شرکت متقاضی نیروی انسانی است که هرسال نیازمند به کارگیری نیروهای انسانی ماهر هستند.
از سوی دیگر ایجاد بانک اطلاعات عظیمی‌در گستره جغرافیایی کشور و حتی حوزه‌های خارج از کشور در زمینه مهارت‌ها، سن، مصدر و منابع آموزشی، گستردگی و فراوانی منابع انسانی در موقیعت‌های جغرافیایی و فاکتورهای متعدد دیگر، باعث می‌شود به مرور زمان دانش بزرگی در اختیار متولیان برگزاری چنین آزمونی قرار داشته باشد که با اتکا به این دانش می‌توان با کمک نهادهای علمی‌و تحلیلگران بازار کار، شاخص‌ها و خصوصیت‌های این بازار را به خوبی شناسایی کرد و شاخص‌های ملی و بومی‌آن را معین نمود.
شناسایی قابلیت‌های بازار کار بر اساس کلان داده‌ها
بازار کار هر کشوری، نشان دهنده موفقیت آن کشور در مهارت افزایی و ارتقای سطح کیفی نیروی انسانی است. اهمیت نیروی انسانی در ساختار اقتصادی کشور‌ها به اندازه ای است که برخی از کشورهای توسعه یافته برای افزایش شاخص‌های این حوزه نسبت به ایجاد جذابیت‌های عمومی‌برای جذب نیروهای انسانی کشورهای دیگر، بویژه صاحبان مهارت در کشورهای جهان سوم اقدام می‌کنند. این پدیده در جهان امروز به قدری اهمیت دارد که منجر به ایجاد مساله ای جهانی به نام فرار مغز‌ها شده است.
بدیهی است که شناسایی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های شبکه نیروی انسانی کشور و ایجاد امکان مقایسه با سایر کشور‌ها و تلاش برای برطرف کردن کاستی‌ها با اتکا به شبکه ای از داده‌های چند وجهی میسر است که بهترین راه برای گردآوری داده‌های فوق، تمرکز اطلاعات در یک بستر خاص است. این مساله می‌تواند با هدفمند سازی فرایند برگزاری آزمون استخدامی‌بخش خصوصی که در سال‌های اخیر برگزار شده، محقق شود.